نقشه برداري ذهني از فضاي دوم-مفهومي شهر؛ مطالعه‌اي تطبيقي از ساكنان سكونتگاه‌هاي رسمي و غيررسمي شهر رشت

بيان مسئله: فضاهاي شهري عرصه گفتمان طبقات اجتماعي متفاوت است و عملكرد اين فضاها براي ساكنان مختلف شهر در سه لحظه اساسي درك شده، تصور شده و زندگي شده يا زيسته‌ روشن مي‌شوند؛ فضاي دوم-مفهومي شهر همان بعد تصور شده يا بازنمايي فضاي شهر است؛ اين فضا در مطالعات نقشه‌هاي ذهني تحت عنوان فضاي تصور شده به‌عنوان دومين بعد در مطالعات نقشه‌هاي ذهني موردتوجه قرارگرفته شده است.هدف: در اين پژوهش به بررسي اين فضا در نقشه ذهني ساكنان سكونتگاه‌هاي رسمي منطقه يك و ساكنان سكونتگاه‌هاي غيررسمي منطقه چهار شهر رشت پرداخته‌شده است.روش: با توجه به ماهيت موضوع روش برداشت اطلاعات شامل «مصاحبه شفاهي و مشاهده ميداني» بوده است؛ كه نوع اطلاعات برداشتي شامل: نقشه‌هاي كروكي، گفتگو رودررو، يادداشت‌برداري و عكس‌برداري بوده است. براي تجزيه‌وتحليل داده‌هاي كيفي پژوهش از رويكرد نقشه‌برداري جي‌آي‌اس كيفي(QGIS)  در زير تحليل تاريخ شفاهي به روايت بصري  با تكنيك تراكم هسته فضايي به تحليل فضاي دوم-مفهومي در نقشه‌هاي ذهني دو طبقه شهري پرداخته‌شده است.يافته‌ها: نتايج نمايش سه قلمرو از سطوح فضايي در شهر رشت حكايت از اين داشته است كه، در فضاي دوم-مفهومي شهر رشت؛ يك بازنمايي فضا توسط بخش دولتي با نقش ميانجي سرمايه‌داران شهري به نفع طبقه متوسط شهري در حال اتفاق افتادن در فضاي شهر است. و اين سازوكار توليد فضا در جهت جذب سرمايه‌داران بخصوص در بخش مركزي و توسعه بخش خدماتي در مركز و شمال و افول بخش توليدي در حاشيه شهر است.نتيجه‌گيري: فضاي شهري مبتني بر نوعي از روابط اجتماعي طبقات شهري است كه قدرت‌هاي حاكم آن را مي‌سازند و از آن بهره مي‌گيرند. روابطي كه برحسب ايدئولوژي حاكم تعريف مي‌شوند و از طريق سياست‌هاي برنامه‌ريزي فضايي توليد و بازتوليد مي‌شود.