واكاوي اثرات فرم شهري بر سلامتي شهروندان، نمونه موردي: مناطق 3 و 4 شهر اروميه

رشد سريع شهرنشيني و گسترش فيزيكي شهرها در دهه‌هاي اخير با پيامدهاي منفي بسياري در ابعاد مختلف همراه بوده است. يكي از مهم‌ترين اين پيامدها، كاهش سلامتي شهروندان تحت تأثير عواملي همچون وابستگي به خودروي شخصي، كاهش پياده مداري (به‌عنوان فعاليت بدني روزانه) و توزيع نامناسب فعاليت‌ها است. در اين راستا، موضوع سلامت در شهر در سال‌هاي اخير موردتوجه قرارگرفته است. تحقيقات نظري بيانگر آن است كه فرم شهري كه شامل مجموعه‌اي از ويژگي‌هاي كالبدي و غير كالبدي در شهر است، در كاهش يا افزايش سلامتي ساكنين مؤثر است. ازاين‌رو، هدف اين تحقيق، بررسي رابطه بين فرم شهري و سلامتي شهروندان در شهر اروميه است. به‌عبارت‌ديگر، اين تحقيق به دنبال آن است تا مهم‌ترين عناصر فرم شهري با تأكيد بر ميزان فشردگي و پراكندگي مناطق شهر اروميه را شناسايي كند كه بر سلامت عمومي تأثير بيشتري دارند. روش اين تحقيق به‌صورت توصيفي و تحليلي و همچنين توسعه‌اي – كاربردي است. جمع‌آوري اطلاعات نيز بر اساس مطالعات اسنادي و پيمايش (توزيع پرسش‌نامه ميان ساكنين مناطق 3 و 4 شهر اروميه) است. براي تحليل از روش تاپسيس استفاده مي‌شود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه در ميان عوامل يازده‌گانه فرم شهري در سه دسته زيست‌محيطي، اجتماعي و كالبدي، مهم‌ترين عامل مؤثر بر سلامتي شهروندان، ميزان فشردگي بافت است و پس‌ازآن اختلاط كاربري، كيفيت فضاهاي پياده، كيفيت هوا و كيفيت فضاهاي سبز در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند. نتايج تحليل تاپسيس نشان داد كه طبق نظر ساكنين، وضعيت فعلي فرم منطقه 4، تأثير بيشتري بر سلامتي شهري دارد و اين نشان مي‌دهد كه فرم شهري فشرده (و عناصر آن) بر سلامت عمومي تأثير بيشتري نسبت به فرم شهري پراكنده (منطقه 3) دارد. اين يافته‌ها با مطالعات نظري صورت گرفته، سازگاري دارد.