شناسايي اصول توسعه كالبدي سكونتگاه‌هاي‌ غيررسمي به‌مثابه الگوي مبتني بر زمينه با استفاده از روش فراتركيب

بيان مسئله: بررسي دانش توليد شده درباره سكونتگاه‌هاي ‌غيررسمي به شناسايي دو خلاء مهم نظري مي‌انجامد؛ اولا باوجود اينكه زمينه‌گرايي در مباحث مخلتف شهرسازي ورود نموده اما جاي آن به عنوان يك نظريه مستقل براي توضيح فرايند توسعه شهري غيررسمي خالي به نظر ميرسد. ثانيا، گويا ادبيات نظري شهرسازي فاقد چارچوب اصولي منسجمي است كه توسط تحليلي زمينه‌اي از الگوي توسعه كالبدي اين سكونتگاه‌ها بدست آمده باشد. هدف: هدف اين پژوهش تحليل ابعاد زمينه به كمك ديدگاه زمينه‌گرايي به منظور توضيح توسعه كالبدي سكونتگاه‌هاي ‌غيررسمي است. همچنين اين پژوهش در تلاش براي تدوين چارچوب نظري منسجمي از اصول برنامه‌ريزي توسعه كالبدي سكونتگاه‌هاي‌ غيررسمي در مطالعه‌اي زمينه‌اي مي‌باشد. روش: اين پژوهش از روش فراتركيب و الگوي هفت مرحله‌اي ساندلوسكي و باروسو بهره برده است طوريكه اولا 422 مقاله از طريق جستجوي نظامند بدست آمده كه پس از غربالگري به كمك نرم افزار rayyan، 27 مقاله در فرايند پژوهش قرار گرفته اند. سپس مقالات منتخب به كمك نرم افزار MAXQDA بر اساس سوالات تحقيق مورد كدگذاري استقرايي قرار گرفته و در گام هاي بعدي به تحليل و سنتز مفاهيم مستخرج پرداخته شده است. يافته‌ها: انتزاع اطلاعات از منابع منتخب به شناسايي 1092 كد انجاميده است. همخوان ‌يابي و تركيب كدها به يك مقوله جانبي: اطلاعات توصيفي منابع و پنج مقوله اصلي: زمينه كلان، زمينه محلي، كاركرد زمينه، واكنش به زمينه، عوامل مداخله گر و در ادامه به چهار نوع اصل توسعه كالبدي سكونتگاه‌هاي غيررسمي يعني اصول فرايندي، محتوايي، مديريتي، ضوابط مقرراتي و مشترك  منتهي شده است. نتيجه گيري: اولاً سكونتگاه‌هاي‌ غيررسمي پديده‌اي مبتني بر زمينه بوده و براي درك منطق حاكم بر آنها نياز به تحليل زمينه در مقياس‌هاي كلان و محلي است. ثانياً اصول حاكم بر توسعه سكونتگاه‌هاي‌ غيررسمي در فرايندي چرخه‌اي، دائما در حال تكامل و ارتقا هستند. در نتيجه، توسعه شهري غيررسمي، پويايي لازم را براي تطابق با دگرگوني نيازها و شرايط داشته و تاب‌آور، استطاعت‌پذير، و پايدار عمل مي‌نمايد.