تحليل اثرگذاري شاخص پيچيدگي اقتصادي بر مؤلفه هاي دفاع اقتصادي در جمهوري اسلامي ايران

يكي از مهم‌ترين راهكارها در جهت دفاع اقتصادي در شرايط تحريم، روي آوردن به اقتصاد دانش بنيان است، كه يكي از اصلي‌ترين شاخص ها براي اندازه گيري آن شاخص پيچيدگي اقتصادي مي باشد. ارتقاء شاخص پيچيدگي اقتصادي، مقاومت كشورها را در برابر تحريم و در مواجهه و مقابله با فشارهاي اقتصادي و سياسي حداكثر مي سازد. در اين پژوهش با استفاده روش استقرايي-قياسي و تركيبي از روش‌هاي كيفي و كمي ارتباط بين شاخص پيچيدگي اقتصادي با مؤلفه هاي دفاع اقتصادي برآورد گرده است. براي اين منظور در مرحله اول با استفاده از روش داده بنياد و كدگذاري باز و انتخابي مهمترين مؤلفه هاي دفاع اقتصادي استخراج شده و در مرحله دوم براساس نتايج به دست آمده از مرحله قبل پرسشنامه اي طراحي شده و در اختيار نخبگان علمي و اجرايي قرار داده شده كه در نهايت با استفاده از روش دلفي فازي نتايج آن مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته شد. نتايج به دست آمده از اين مطالعه همگي تأييدكننده اثرگذاري درجه پيچيدگي اقتصادي بر دفاع اقتصادي مي باشند و پيچدگي اقتصادي بر توان بازدارندگي، توان مقابله و توان رسيدن به هدف‌ها در راهبرد دفاع اقتصادي تأثير مي گذارد. نتايج حاكي از آن است كه شاخص پيچيدگي از طريق متغيرهاي دانش‌بنيان كردن اقتصاد، كارآفريني و ايجاد فرصت‌هاي شغلي، ارتقاي كيفيت محصولات داخلي، افزايش رشد و رونق اقتصادي، اقتدار اقتصادي، انعطاف پذيري اقتصادي، توسعه بخش كشاورزي، تكميل زنجيره توليد، توسعه صادرات، بهبود شيوه ديپلماسي اقتصادي كشور، كاهش وابستگي اقتصادي ايران به واردات، افزايش حجم سرمايه گذاري در اقتصادي باعث افزايش توان دفاع اقتصادي كشور در مقابله با بحران‌ها و تحريم‌هاي بين‌المللي مي گردد.