واكاوي «مُلك سليمان» در قرآن كريم در قامت يك تمدن توحيدي (بررسي مؤلفه‌هاي تمدني دولت سليمان)

بر اساس داده‎هاي نقلي و شواهد تاريخي، حكومت سليمان نبي يكي از قدرت‎هاي بزرگ، مهم و تأثيرگذار در طول حيات تاريخ بشر بوده و مورد توجه هميشگي اديان مختلف به‎ويژه اديان توحيدي است. در قرآن كريم اشاراتي به اين حكومت وجود دارد. البته ماجراي ويژگي‎هاي دولت حضرت سليمان نسبت به داستان‎هاي ديگر قرآن، به طور جزئي‎تري بحث شده و از آن تعبير به «مُلك سليمان» شده است. مسئله پژوهش پيش رو امكان اثبات دولت سليمان به‎عنوان يك تمدن توحيدي در معيار‎هاي تمدن‎پژوهانه است. اين مقاله با بررسي و واكاوي ملك سليمان، با هدفِ كشف و اثبات آن در قامت يك تمدن، به شاخص‎ها و قواعد تمدني اين ملك مي‎پردازد، كه در آن با روش تحليلي، از آيات قرآن كريم و تطبيق ويژگي‎هاي ملك سليمان با مؤلفه‎ها و شاخص‎هاي لازم براي اثبات تمدني بودن يك حكومت، از منظر تمدن‎شناسان پرداخته است. همچنين مؤلفه‎هاي مهمي چون ايدئولوژي و مكتب، رهبري و مديريت، كلان‎مؤلفه اقتدار و قدرت در مؤلفه‎هايي چون اقتدار نظامي و امنيت، اقتدار اقتصادي، سياسي، علمي و فناوري و همچنين قدرت‎هاي عجيب و شگفت‎انگيز، مؤلفه جغرافيايي و عرصه سرزميني، عوامل اجتماعي و فرهنگي به‎ويژه در شاخص‎هاي مهمي چون عدالت‎گستري و ظلم‎ستيزي، رفاه و توسعه‎يافتگي، معماري و شهرسازي، قانون و نظم اجتماعي در نظر گرفته شده است. نتيجه آنكه ملك سليمان در اين مؤلفه‎ها و شاخص‎هاي تمدني در عصر خود و حتي بسياري از آن تاكنون، كم‎نظير و در مواردي بي‎نظير بوده است. حقيقت برجسته در تمدن سليمان، شكل‎گيري و تداوم حيات چنين ملكي بر اساس توحيدمحوري است، كه زمينه ايجاد يك تمدن بزرگ و بي‎نظير را رقم زده است. بديهي است تشكيل يك تمدن بزرگ و قويِ دين‎محور و توحيدگرا، درواقع اثبات وجود سابقه پيشيني تمدن توحيدي است كه در تصديقِ امكان تشكيل پسيني و مجدد يك تمدن دين‎مدار و توحيدگرا در قالب تمدن نوين اسلامي يا تمدن مهدوي كارايي دارد.