ارزيابي زيستگاه گونه پلنگ ايراني (‏Panthera pardus saxicolo, Pocock ‎‎1927‎‏) در شمال شرق ايران

پلنگ ايراني (Panthera pardus saxicolor) يكي از گونه‌‌هاي در معرض خطر انقراض است كه جمعيت و دامنه انتشار آن كاهش ‌يافته است. به همين‌دليل ارزيابي و حفاظت از زيستگاه اين‌گونه به‌عنوان يك‌گونه پرچم كه در رأس هرم غذايي قرار دارد نيز امري ضروري هست. در اين پژوهش با هدف ارزيابي كيفيت زيستگاه پلنگ ايراني در منطقه كپه‌‌داغ واقع در شمال شرق ايران از بسته نرم‌‌افزاري InVEST استفاده گرديد. بدين‌منظور ابتدا اقدام به مدل‌سازي زيستگاه پلنگ ايراني با نرم‌‌افزار MaxEnt گرديد. بدين‌منظور 30 متغير زيستگاهي شامل متغيرهاي اقليمي، توپوگرافي، كاربري اراضي/ پوشش زمين و توزيع طعمه‌هاي پلنگ وارد مدل شد. سپس براي ارزيابي كيفيت زيستگاه گونه مورد مطالعه از نرم‌افزار InVEST، مدل Habitat Quality استفاده گرديد. داده‌‌هاي ورودي اين نرم‌افزار شامل نقشه كاربري اراضي فعلي، جداول ليست تهديدات و حساسيت زيستگاه‌‌ها نسبت به تهديدات است. اطلاعات مربوط به جداول ليست تهديدات و حساسيت زيستگاه‌‌ها به كمك نتايج نرم‌‌افزار MaxEnt تهيه و وارد مدل شد. نتايج حاصل نشان داد، 81.2 درصد از زيستگاه‌‌هاي مطلوب و 18.7 درصد از زيستگاه‌‌هاي نامطلوب با منطقه مورد مطالعه همپوشاني دارد. همچنين شهرستان‌‌هاي مشهد، خواف، نيشابور و سبزوار به‌ترتيب بيشترين مطلوبيت زيستگاه را براي گونه مورد مطالعه دارد. نقشه ميزان تخريب زيستگاه گونه مورد مطالعه نشان داد بيشترين ميزان تخريب در غرب شهرستان مشهد و بعد از آن در مركز شهرستان‌‌هاي گلبهار و قوچان است.