بررسي خويشكاري اسطوره «گاو»

اسطوره گونه‌اي جهان‌شناسي باستاني است كه برپايه شناخت و انديشه بشر است كه مي‌خواهد خود و جهان را بشناسد. اسطوره‌هاي هر ملتي نشانگر ارزش‌ها و هنجارها و برداشت‌هايي هستند كه در گذر زمان دچار تطور و دگرگوني مي‌شوند؛ اما زوال نمي‌يابند. با نگاهي به پرسوناژهاي اسطوره‌اي و نگاره‌هاي اساطيري حضور اساطير انساني-حيواني و قداست حيوانات اسطوره‌اي مشهود است. يكي از موضوعات مشترك در ميان اساطير ملل، قداست‌بخشي به حيوانات از جمله «گاو» است. گاو به‌عنوان نخستين جانور اساطيري از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. «گاو» در اساطير هند و اروپايي به-عنوان موجودي اسطوره‌اي با چهره و بار معنايي مثبت و منفي نمود يافته و از آن ردپايي در بسياري از اساطير ملل مشهود است. در اين مقاله تحليلي- توصيفي سعي بر اين است كه «گاو» به‌عنوان اسطوره در ملل ايران و يونان و ديگر سرزمين‌ها مورد بررسي قرار گيرد و زوايا و ابعاد وجودي آن از نظرگاه مفارقتي و مشابهتي مطرح شود. نتايج به دست آمده نشان مي-دهد اين حيوان، چه با ديد اسطوره اصلي و چه به‌عنوان حيوان مكمل اسطوره، از دو صفت زنانگي/ مادرانگي با صفت زايش و باروري و صفت اقتدار و قدرت برخوردار است. با توجه به نتايج اين مساله مشهود است كه شباهتي مابين برمايه در اسطوره افريدون ايراني با ديگر داستان‌هاي اسطوره‌اي سرزمين‌هاي ديگر از جمله يونان مشاهده مي شود و اين داستان در جاي خود، از نگر قداست و مادرانگي قابل تامل و بررسي است. چهار خويشكاري مادرانگي، قداست، اقتدار و سباعت در اين اسطوره مشترك با ديگر ملل مشهود است.با ريشه يابي و دريافت پيشينگي، رمز اصلي اسطوره وارگي گاو را مي توان در زندگي نخستين انسان كه به دامداري و كشاورزي سرگرم بود، دريافت.