بررسي اثرات جانشيني انرژي بر كنترل آلودگي در بخش‌هاي مختلف اقتصادي ايران

مقدمه و هدف: رشد اقتصادي كشور وابسته به مصرف انرژي است و افزايش مصرف انرژي نيز آلودگي محيط‌زيست را  به همراه دارد. بنابراين، مديريت مصرف انرژي در بخش‌هاي مختلف اقتصادي با هدف كنترل آلودگي ضرورت دارد. هدف از اين مطالعه برآورد سهم نهاده‌ها در توليد، جانشيني بين نهاده‌ها و همچنين بررسي اثرات جانشيني انرژي بر ميزان انتشار آلودگي و ذخيره‌سازي انرژي در بخش‌هاي اقتصادي ايران است. مواد و روش‌ها: براي دستيابي به اين اهداف، تابع توليد ترانسلوگ به كار گرفته شده است. اطلاعات آماري مربوطه براي دوره زماني 1360 تا 1396 از بانك مركزي، مركز آمار ايران و وزارت نيرو جمع‌آوري شده است.يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميزان موجودي سرمايه، تعداد نيروي‌كار و ميزان انرژي مصرفي جانشين يكديگر هستند و از اين ميان جانشيني بين انرژي و سرمايه بيشتر و مقدار آن به ترتيب براي بخش كشاورزي، صنايع-معادن و خدمات برابر با 1.457 درصد، 1.332 درصد و 1.247 درصد بوده است. علاوه بر اين، نتايج بررسي سناريوهاي مختلف نشان داد كه با تخصيص سرمايه بيشتر در بخش‌ها، فنآوري‌هاي صرفه‌جويي در مصرف انرژي گسترش مي‌يابد و در نتيجه جانشيني بين سرمايه و انرژي و همچنين كاهش انتشار گاز دي اكسيد كربن محقق مي‌گردد.بحث و نتيجه‌گيري: از نتايج اين مطالعه پيشنهاد مي‌گردد كه به دليل جانشيني بالاي سرمايه و انرژي مي‌توان انرژي بيشتري از بخش‌ها صرفه‌جويي و آلودگي بيشتري كنترل شود. علاوه بر اين، جانشيني سرمايه و انرژي مي‌تواند با ارتقاي بيشتر فنآوري محقق گردد و به تغيير در ساختار توليد بخش‌ها از كاربر به سرمايه بر كمك شود. طبقه‌بندي JEL: ؛ B41.