تعيين ‌‌كننده‎‌هاي چند شغلگي در بازار كار هنري: برخي شواهد تجربي از هنرمندان خوش نويس در مشهد

بازار كار هنرمندان با ويژگي ‌هايي نظير ناامني شغلي، دستمزد پايين، بي‌ثباتي درآمد، و غيره شناخته مي‌شود. در مقايسه با نظريه‌هاي عمومي متعارف بازار كار در دانش اقتصاد، چندشغلگي هنرمندان يكي از متمايزترين اين ويژگي‌ها است. اين پژوهش از طريق شناسايي زيرساختارهاي بازار كالاها و خدمات هنر (با مرور ادبيات و مصاحبه‌ي باز خبرگان‌محور) و تحليل داده‌هاي تجربي (گردآوري‌شده با پرسش‌نامه‌ي پژوهشگرساخته) 33 هنرمند خوش‌نويس در شهر مشهد به دنبال شناسايي تعيين‌كننده‌هاي چندشغلگي هنرمندان است. بدين منظور، براي دست‌يابي به يك چهارچوب به‌خوبي محدودشده از اين تعيين‌كننده‌ها، از روش تحليل واريانس (ANOVA) يك‌سويه و دوسويه (با كنترل اثر حضور هنرمند در بازار پرمايه) استفاده شده است. از ميان 28 زيرساختار بررسي‌شده، 9 زيرساختار به‌عنوان تعيين‌كننده‌هاي چندشغلگي هنرمندان شناسايي شده‌اند: كپي‌رايت، دسترسي به اعتبارات، هزينه‌ي تأسيس كسب‌وكار، درآمد رواني، كم‌شدن كاربرد خوش‌نويسي، سهم سفارش‌هاي دولتي، تفاوت ويژگي‌هاي بازار اوليه و ثانويه، نازكي بازار، و سهم نمايشگاه، جشنواره و اكسپو. همان‌گونه كه يافته‌هاي تجربي نشان مي‌دهند، نكته‌ي كليدي، تقاضا انگيخته بودن اكثر اين تعيين‌كننده‌ها است. بنابراين، با هدف كاهش چندشغلگي هنرمندان، لازم است هر برنامه‌اي براي توسعه‌ي بازار هنر با تأكيد بر توسعه‌ي زيرساختارهاي جانب تقاضا طراحي شود. به‌علاوه، توسعه‌ي ابزارها و نهادهاي مالي مناسب در جهت تأمين مالي توسعه‌ي هنر، بهبود محيط كسب‌وكار، كاهش موانع ورود به بازار، بهبود مقررات و رويه‌هاي انجمن خوش‌نويسان ايران (در جهت كاهش اصطكاك‌هاي بازار كار به نفع اعضا)، تخصيص عادلانه‌تر تقاضاي دولت ميان هنرمندان (به نفع شاغلان در بازار همگاني) و برگزاري مستمر اكسپوهاي تخصصي مي‌توانند به بهبود وضعيت بازار كار هنرمندان كمك كنند.