بررسي هيدروشيمي و فرايندهاي مؤثر بر كيفيت آبخوان محدوده پالايشگاه شيراز

هيدروشيمي علمي است كه در آن به مطالعه تركيب، توزيع و رفتار شيميايي آب‌هاي طبيعي پرداخته‌ مي‌شود. اين علم در مديريت منابع آب، ارزيابي كيفيت آب و تاثير تغييرات زيست‌محيطي آن و همچنين تعيين منشا تركيبات موجود در منابع آب‌ اهميت بالايي دارد. پالايشگاه شيراز در سال ۱۳۵۲ در فاصله 20 كيلومتري شمال اين شهر ساخته شده است. آبخوان محدوده ساختگاه و اراضي اطراف آن، به‌عنوان بخشي از منابع تأمين آب مصارف صنعتي، كشاورزي و به‌صورت محدود جهت آب شرب مناطق پايين‌دست محسوب مي‌شود. در اين پژوهش با نمونه‌برداري و آناليز آب طي دو مرحله (دي‌ماه 1401 و شهريور 1402) به بررسي هيدروشيميايي و فرايندهاي مؤثر بر شيمي آب زيرزميني منطقه پرداخته شده است. نتايج نشان مي‌داد كه دماي آب نمونه‌ها بين 19.1 تا 25 درجه سانتي‌گراد متغير است، اما مقدار اسيديته آن‌ها تغييرات زيادي نشان نمي‌دهد و در بازه 7.5 تا 8.8 مي‌باشد. گستره هدايت الكتريكي در نمونه‌هاي مورد پژوهش بين 321.7 تا 2346 ميكروزيمنس بر سانتي‌متر است. بر اساس نمودار پايپر، تيپ غالب نمونه‌هاي آب شامل دو نوع بي‌كربنات منيزيك-كلسيك و سولفات منيزيك-كلسيك مي‌باشد. ضريب پيرسون، همبستگي‌هاي‌ قوي و مثبت ميان كاتيون‌ها و يون كلر و همبستگي‌هاي منفي بين يون‌هاي بي‌كربنات و سولفات را نشان مي‌دهد. نمودار گيبس تعامل آب و سنگ و نمودارهاي نسبت يوني و تركيبي نيز انحلال كاني‌هاي كربناته را به‌عنوان مهم‌ترين عامل مؤثر بر شيمي آب منطقه مي‌دانند. اين احتمال وجود دارد كه پايين آمدن غلظت سولفات موجود در آب ناشي از فعاليت‌هاي ميكروارگانيسم‌هاي خاك براي تجزيه آلودگي هيدروكربني باشد.