تبارشناسي زيورآلات امپراتوران مغول در هند به روايت شمايل‌هاي سلطنتي (مطالعۀ موردي: نقاشي «سلاطين مغول از بابر تا اورنگ زيب به همراه جدشان تيمور»)

شمايل امپراتوران مغول در مجموعۀ شمايل‌نگاري‌ها، به عنوان هستۀ اصلي و بخش عمده‌اي از هنر تصويري هند، بيشترين سهم را به خود اختصاص داده؛ درواقع علاقۀ شاهان گوركاني به شكوه و جلال نقشي تعيين‌كننده در سرنوشت اين شمايل‌ها داشته‌ است، تا آنجا كه نفوذ و حمايت آنان بر هنر تصويري، كه اساساً يك هنر درباري بوده، موجب گرديد تا هنرمندان، عظمت زندگي دربار را به شكل واقع‌گرايانه‌اي به نمايش درآورند و در اين تصويرگريِ شاهانه، امپراتوران را آراسته به انواع زيورآلات نشان دهند. لذا، در اين پژوهش برآنيم با مطالعۀ تبار زيورآلات‌شان در شمايل سلطنتي بر مبناي نظريۀ تبارشناسي ميشل فوكو، به مؤلفه‌هاي شكل‌دهندۀ آن بپردازيم. هدف اين پژوهش، شناسايي تبار و مؤلفه‌هاي اثرگذار در فرآيند شكل‌گيري زيورآلات سلطنتي و جايگاه آنها در بيان اقتدار و عظمت سلسلۀ گوركاني به رقباي‌شان، به استناد هنر تصويري بوده است، زيرا، تبارشناسي توانسته با كنار زدن وجه ثابت مفهوم زيورآلات گوركاني، از زوايۀ ديد دقيق‌تري به آن بنگرد و فرآيند شكل‌گيري زيورآلات را در طول تاريخ شرح دهد. سؤال اين است كه شكل‌گيري و موجوديت‌يافتن زيورآلات پادشاهان مغول، از بابر تا اورنگ زيب، به روايت شمايل‌هاي سلطنتي متأثر از چه شرايطي بوده است؟ روش پژوهش حاضر بنيادين بوده كه به صورت كيفي و به ‌‌روش ‌توصيفي- تحليلي، بر مبناي رويكرد تبارشناسي فوكويي و گردآوري ‌اطلاعات ‌كتابخانه‌‌اي انجام گرفته است. يافته‌هاي پژوهش بيان مي‌كنند، زيورآلاتِ پُركاربرد، تبار واحد نداشته بلكه در گذر زمان و متأثر از عوامل تاريخي- اجتماعي تغيير كرده‌اند. هنرمندان نيز بدون در نظر گرفتن خاستگاه آنها كه متأثر از فرهنگ هندو، ايراني- اسلامي و اروپايي بوده، آن را جزء جدانشدني از شمايل‌ها دانسته‌اند كه فراتر از جنبۀ زينتي، نمادي از شخصيت اجتماعي خاندان سلطنتي و براي بيان قدرت سلسلۀ گوركاني كاربرد داشته‌اند، زيرا مغولان كبير، به عنوان يكي از ثروتمندترين امپراتوري‌ها، بر اين باور بودند كه براي بيان اعتبار سلسلۀ گوركاني بايد گنجِ خود را به خود بياويزند. لذا هنرمندان نيز به تأسي از آنان، در شمايل‌هاي سلطنتي، منشأ قدرت را در نشان‌دادن هر چه باشكوه‌تر امپراتورانِ مغول آراسته در انواع زيورآلات دانسته‌اند.