تحليل فني و بصري ديوار نگاره‌هاي گل و مرغ در خانه قوام و زينت ‌الملك شيراز

نقاشي گل و مرغ يكي از رايج ‌ترين تزئينات در دوره قاجار و پس از آن است. نقاشي‌هاي گل و مرغ به‌كاررفته در خانه‌هاي تاريخي شيراز از نمونه‌هاي ارزشمند نقاشي ايراني به شمار مي‌آيد. هدف پژوهش بررسي نقوش گل و مرغ به‌كاررفته در دوخانه نارنجستان قوام و زينت‌الملك است. ازاين‌رو نقوش گل و مرغ بكار رفته در نارنجستان قوام و زينت‌الملك از منظر بصري و فني چه ويژگي‌هايي دارد؟و عوامل مؤثر بر آنها چه بوده است؟ نتايج حاصل نشان مي‌دهد، افتراق نقوش حاكي از كاربري متفاوت اين دو بناست. نارنجستان قوام به‌عنوان دارالحكومه فارس، با نقوش پركارتري از لحاظ نقش، رنگ، تركيب‌بندي و ريتم در راستاي اعتبار بخشيدن به قدرت خويش است و در خانه زينت‌الملك كه محل زندگي خانواده قوام بوده، باظرافت نقوش در كنار تصوير زن و استفاده بيشتر از رنگ‌هاي گرم، فضاي صميمي حاكم است. نقوش، تحت‌تأثير ايران باستان و اسلامي، هنر شرق به‌ويژه هند و هنر اروپايي، است. همچنين موقعيت جغرافيايي شيراز، شهرت به شهر گل‌وبلبل و كاخ شاهي در شكل‌گيري نقوش تأثير گذاشته است. سايه‌پردازي، رعايت بعدنمايي، تنوع رنگ و طرح در تمامي فضاها ديده مي‌شود. نقوش به شش دسته مرغ، گل و مرغ، دسته‌گل، گلدان، گل و اسليمي، دسته‌گل و منظره قابل تقسيم است. اين نقوش به‌وسيله رنگ روغن، اكسيدهاي فلزي، معرق و چوب بر روي بستري از جنس چوب، سنگ، كاشي و آيينه‌ كار شده‌اند.