گذار به نظام بين ‌الملل پساآمريكايي و تحول در روابط راهبردي آمريكا با متحدان خاورميانه‌اي (مطالعه موردي تركيه)

به موازات تحول در محيط بين المللي، ژئوپليتيك خاورميانه نيز در حال گذار از يك نظم آمريكايي پساجنگ سرد به يك بي‌نظمي پساآمريكايي است. وضعيتي كه قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي را به نقش آفريني فعال در سياست در حال تغيير منطقه ترغيب كرده است. در اين فاصله، ظهور يك نظم چندقطبي در سطح جهاني، روسيه و تا حدودي چين را وارد بازي بزرگ خاورميانه كرده است كه بيش از پيش وضعيت منطقه را پيچيده‌تر كرده و همۀ اين‌ها به اين معني است كه معادلات خاورميانه ديگر بر اساس يك‌جانبه‌گرايي آمريكا تعيين و تكليف نمي‌شود. تحولات بعد از انقلاب هاي عربي نشان مي‌دهد كه عصر آمريكايي در خاورميانه به پايان رسيده است و دولت هاي منطقه با افول نفوذ منطقه اي آمريكا، ديگر به آن به‌عنوان تأمين كننده نظم و امنيت نگاه نمي‌كنند. در چنين وضعيتي هر يك از قدرت هاي منطقه اي با بازتعريف نقش و جايگاه راهبردي خود در خاورميانه، كه زماني بر اساس الگوي دوستي و دشمني با واشنگتن تنظيم مي‌شد، به دنبال شكل دهي به نظم ژئوپليتيكي منطقه بر اساس منافع و ابتكارات راهبردي خودشان هستند. مهم ترين خروجي چنين وضعيتي تحول در روابط آمريكا با متحدان راهبردي خود در خاورميانه است كه اولويت ها و منافع خود را ديگر بر اساس ترجيحات راهبردي ايالات متحده تنظيم نمي كنند. اين مقاله تلاش مي كند تا ارتباط معناداري ميان تحولات ساختاري در نظام بين الملل و تحول در روابط راهبردي آمريكا و تركيه ايجاد كند. مقاله اين ايده اصلي را به آزمون گذاشته كه افول هژموني آمريكا در محيط پيراموني تركيه، موجب تغيير در نقش منطقه اي تركيه شده و باعث گرديده تا تركيه پيگير راهبردهاي مستقل از متحدان غربي براي بازتعريف جايگاه خود به‌عنوان يك قدرت منطقه اي نظم ساز، به نحوي‌كه پيشران هاي گذار به نظم پساآمريكايي در خاورميانه را تقويت مي كند، باشد.