آسيب شناسي نظام آموزش عالي ايران با تأكيد بر محورهاي سه گانه

امروزه اكثر متخصصان و صاحب نظران، نظام آموزش عالي را مهمترين نهاد تاثيرگذار در ارتقاء سطح فرهنگي، سياسي، اقتصادي، اجتماعي مي‌دانند. از اين رو هدف از بررسي اين پژوهش، آسيب‌شناسي آموزش عالي ايران با تأكيد بر محورهاي سه‌گانه و نيز تعيين و شناسايي ابعاد و مولفه‌هاي آن در قالب الگوي مفهومي پژوهش است. جامعه آماري اين پژوهش، اساتيد، مسئولين و دست‌اندركارانِ سياست‌گذاري، تصميم‌گيري و خُبرگان برنامه‌ريزي آموزش عالي در حوزه نظري پژوهش بوده‌اند. اين افراد با استفاده از روش تحقيقي كيفي‌پژوهي و از طريق مصاحبه با 18 نفر از خبرگان با روش نمونه‌گيري هدفمند و انجام مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته انجام پذيرفت. روايي يافته‌ها نيز با روش‌هاي تطبيق مشاركت‌كنندگان و بازبيني همكاران بررسي شد. براي تجزيه و تحليل داده ها از كدگذاري باز و محوري استفاده‌شده است. يافته‌ها حاكي از وجود ۱۶۱ گزاره مفهومي، 4 مقوله اصلي (بعد) و 13 مقوله فرعي است. اين عومل در برگيرندۀ: 1- عامل كاركردي رفتاري محتواي: (عوامل نگرشي، ارزشي و مفروضه‌اي، پژوهش، ويژگي هاي حرفه‌اي)، 2- عامل ارتباطي و تعاملي: (ناهماهنگي بين نهادهاي سياست‌گذار و برنامه‌ريزان، عوامل بازخوردي، عوامل اقتصادي- اجتماعي)، 3-عوامل ساختاري: (ساختار نهادهاي سياست‌گذار و تصميم‌گيرنده، عوامل مالي، عوامل قانوني، عوامل اطلاعات)، 4- عوامل زمينه اي (زمينه شناخت آموزش عالي- ساختار كلان (تمركززدايي)، فرهنگ) بود كه روابط بين آنها در الگوي مفهومي پژوهش ترسيم شد. بنابراين باتوجه به مسائل و مشكلات مطرح شده در اين پژوهش، در كنار دستاوردها، كاستي‌ها و نقاط ضعف جدي، مي‌توان با بازنگري قوانين و مقررات و تعامل بيشتر ارگان‌هاي تصميم‌گيرنده به مشكلات و چالش‌هاي پيش‌روي نظام آموزش عالي ايران فائق آمد.