واكاوي دلايل انفعال در استفاده از ابزارهاي مشاركت عمومي در قانونگذاري: يك پژوهش كيفي

هدف: اگرچه در دهه‌هاي گذشته، روند روبه‌‌رشدي از طراحي و به‌كارگيري ابزارهاي مشاركت عمومي در قانون‌گذاري پارلمان‌هاي جهان به وجود آمده است، اما اين روند در پارلمان ايران هنوز قابل مشاهده نيست. ازاين‌رو پژوهش حاضر با هدف واكاوي دلايل انفعال پارلمان ايران در كاربست اين ابزارها انجام شده است.روش: براي جمع‌آوري داده‌ها مصاحبه‌هايي با تعدادي از نمايندگان مجلس، كارشناسان مركز پژوهش‌هاي مجلس و خبرگان حوزه خط‌مشي‌گذاري و پارلماني انجام گرفت و براي تحليل نتايج نيز از روش تحليل مضمون استفاده شده است.نتايج: يافته‌ها حاكي از تحقق انفعال در 5 مضمون حساب شده، ايدئولوژيك، تحميلي، اكراهي و سهوي است كه از مقوله‌ها و زيرمقوله‌هايي مشتق شده‌اند. مطابق با نتايج بدست‌آمده مهم‌‌ترين علل انفعال مجلس شوراي اسلامي در بهره‌‌مندي از ابزارهاي مشاركت عمومي عبارتند از: عدم شناخت كافي از اين ابزارها و پيامدهاي كاربست آنها، مشروع و مورد نياز ندانستن اين حق براي عامه مردم، تصورات نادرست و اشتباه از مشاركت‌خواهي از مردم، فقدان زيرساخت‌هاي فرهنگي و اجتماعي، وجود سيستم دموكراسي نمايندگي و در نهايت آيين‌نامه داخلي مجلس.نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش مي‌تواند بينش جديدي براي كارشناسان، دانش‌پژوهان و نمايندگان مجلس ايجاد كند. در نهايت توصيه‌هايي براي پژوهش‌هاي آينده و نمايندگان مجلس ايران ارائه شده است.