معنا‌شناسي واژه عذاب و تركيب‌هاي اضافي آن در قرآن كريم با تاكيد بر رابطه هم‌نشيني

معنا‌شناسي شاخه‌اي از دانش زبان‌شناسي است كه نقش مهمي در فهم قرآن مجيد دارد؛ زيرا از طريق بررسي واژگان در سياق آيات مي‌توان به معناي دقيقي از واژه دست يافت. مفهوم «عذاب» از مفاهيم پر‌بسامد در قرآن كريم است كه به تنهايي نتيجه طبيعي عمل فرد است و دلالت بر شدت ندارد؛ امّا هم‌نشيني آن در تركيب‌هاي اضافي با كلماتي چون: «حريق»، «سعير»، «حميم» و غيره حالت و شدت آن را بيان مي‌كند. نگارندگان برآنند تا به اين سؤال مهم پاسخ دهند كه تركيب‌هاي اضافي واژه‌ي عذاب بر اساس رابطه‌ي هم‌نشيني چه تأثيري در معنا و تفسير اين واژه دارند؟ ساختار آيات «عذاب» در تركيب‌هاي اضافي، نشان‌دهندۀ تأثير اين مفاهيم بر واژه‌ي عذاب و حد و مرز اين واژه همراه مضاف اليه‌هاي گوناگون آن است؛ به عنوان مثال عذاب حميم نشان‌دهنده‌ي عذاب با آبى جوشان در منتها درجه حرارت است. عذاب سعير نشان‌دهنده‌ي عذاب با آتشي است كه زبانه كشيده و سوزنده است به همين جهت آتش در عود را به دليل نداشتن اين شرايط سعير نمي‌گويند. اكثر آيات عذاب در تركيب‌هاي اضافي آن اُخروي و فقط در چهار آيه دنيوي است و در بيشتر آيات شدت عذاب آخرت با كلمات أكبر، أبقي، أشد، أشقّ و أخزي نشان داده شده كه نشان مي‌دهد اين عذاب بزرگ‌تر و سخت‌تر از عذاب دنيايي است. اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي روابط واژه‌ي «عذاب» را با ديگر مفاهيم هم‌نشين آن درتركيب‌هاي اضافي مورد تحليل قرار مي‌دهد تا تأثير اين تركيب‌ها بر واژه‌ي عذاب و حد و مرز اين واژه در آنها مشخص شود.