مقايسۀ آراي مارتين هايدگر و سيد حسن نصر در باب علم مدرن

هدف: هدف از انجام اين پژوهش، مقايسۀ انديشۀ هايدگر و نصر در باب علم مدرن بود. در راستاي نيل به اين هدف، نخست ديدگاه هايدگر در باب علم مدرن، واكاوي و به اين امر اشاره شد كه وي ماهيت فنّاوري در جهان مدرن را نه امري تكنيكال، بلكه امري متافيزيكي و مبتني بر سوبژكتيويسم مي‎داند. همچنين او در مصاف با سوبژكتيويسم مترتّب بر علم مدرن، به تفكر هستي‌شناسانۀ مبتني بر از ميان برداشتن شكاف ميان سوژه و ابژه روي ‌آورده است. سپس در واكاوي ديدگاه نصر در باب علم مدرن، بر اين امر تأكيد شد كه نزد وي، تنها راه مصون ماندن از هجوم امواج فنّاوري و علوم مدرن، گسست كامل از علم مدرن و بازگشت به سنّت و علم قدسي است. در پايان پژوهش نيز به شباهتها و تفاوتهاي ميان هايدگر و نصر در باب علم مدرن اشاره شد. روش: روش مورد استفاده در اين تحقيق توصيفي- مقايسه‌اي بود. يافته‌ها: اگر چه هايدگر نيز همچون نصر، عقلانيت فنّاورانه مترتّب بر عالم مدرن را به مهميز نقد ‌كشيد؛ اما او همانند نصر قصد وانهادن كامل علم مدرن و بازگشت به دوران قديم را نداشت و روش‌شناسي او در مواجهه با علم مدرن، گسستي-پيوستي بود. نتيجه‌گيري: از نظر هايدگر، تنها راه مواجهۀ صحيح با فنّاوري و علم مدرن اين است كه ضمن استفادۀ صحيح و بهينه از دستاوردهاي علمي و فنّاورانه مي‌توان اسير و خادم فنّاوري هم نشد. اما نصر بر خلاف هايدگر، رويكردي كاملاً گسستي و سلبي در قبال علم و فنّاوري مدرن دارد. واقع امر اين است كه به دليل عدم مخالفت دين مبين اسلام با برگرفتن علم و فنّاوري مدرن، رويكرد گسستي-پيوستي در مواجهه با علم و فنّاوري مدرن، راهكاري منطقي‌تر و كارامدتر در راستاي مواجهه با علم مدرن به شمار مي‌آيد.