كاربست معرفت فطري در شناخت اوصاف الهي از منظر دكارت و ملاصدرا

هدف: كاربست معرفت فطري در شناخت صفات خدا از ديدگاه صدرا و دكارت با نظامهاي فلسفي مختلف، تلاش براي بازنمايي نقش فطرت در كسب معرفت يقين‌بخش و استخراج وجوه اشتراك و افتراق خداشناسي فطري در فلسفة اسلامي و فلسفة غرب با هدف دستيابي به معيار و مبنايي مستحكم در اثبات معناداري گزاره‌هاي الهياتي و تكامل مباحث خداشناسي است. روش: در اين پژوهش عقلي، به نگرش اين دو انديشمند به شناخت صفات خدا مبتني بر ادراك فطري با روش توصيفي، تحليلي پرداخته شد. يافته‌ها: مهم‌ترين وجوه اشتراك صدرا و دكارت در اين زمينه، ابتناي شناخت اوصاف الهي بر معرفت فطري و بهره‌مندي از عقل و شهود در شناخت صفات خدا؛ و از جمله وجوه افتراق اين دو انديشمند، تفاوت در تعيين مصاديق اوصاف الهي و اقسام و گسترۀ صفات خدا مي‌باشد. نتيجه‌گيري: وجود اختلاف در مباني فلسفي و معرفت‌شناختي نظير اصالت وجود، اعتقاد به علم حضوري و به كار‌گيري ابزار وحي و شهود عرفاني در كنار عقل در فلسفۀ صدرا و نيز اصالت مفهوم، عدم شناخت علم حضوري و به كارگيري صرف عقل يا شهود عقلاني از جانب دكارت، در كنار رويكرد عرفاني صدرالمتألهين نسبت به صفات خدا در مقابل نگاه فلسفي و مقياس صرفاً رياضي دكارت در حوزۀ مباحث خداشناسي، اين دو ديدگاه را متمايز گردانده است؛ اما اتفاق در برخي مباني، موجب آراي مشترك و مشابهي در امكان شناخت فطري خدا و صفات او شده است.