پيش‌ نگري بارش با استفاده از مدل‌ هاي CMIP6 تا پايان قرن 21 در شمال غرب ايران

بارش اصلي ترين جزء چرخه هيدرولوژي است كه در بسياري از مطالعات ازجمله مديريت سيستم‌هاي آبياري و زهكشي، عملكرد محصولات كشاورزي، مطالعات زيست‌محيطي، سيلاب، خشكسالي و غيره از اهميت زيادي برخوردار است. لذا در اين پژوهش به ارزيابي 7 مدل GCMs از CMIP6 در شبيه‌سازي بارش و پيش نگري تغييرات بارش در شمال غرب ايران تحت سه سناريوي واداشت اجتماعي-اقتصادي (SSP) در سه دوره (2050-2021، 2080-2051، 2100-2081) نسبت به دوره پايه (2014-1985) پرداخته شد. روند تغييرات بارش با استفاده از آزمون من كندال و تخمينگر شيب سن محاسبه گرديد. جهت مقياس كاهي داده هاي GCMs نيز از رويكرد مقياس بندي خطي (LSBC) استفاده شد و صحت سنجي مدل هاي مختلف با استفاده از سنجه هاي متداول آماري، RMSE، MAE و R2 ارزيابي گرديد. نتايج حاصل از ارزيابي عملكرد مدل‌هاي CMIP6 نشان داد كه از ميان مدل هاي موردبررسي، مدل MPI-ESM1-2-LR با متوسط R2 برابر با 0.86 و RMSE برابر با 19.7 در سطح منطقه از دقت بيشتري نسبت به ساير مدل ها در شبيه سازي بارش برخوردار است. نتايج حاصل از پيش نگري تغييرات بارش نيز نشان داد بارش بر اساس سناريوي SSP1-2.6 در هر سه دوره آينده و به‌طور متوسط تا پايان قرن 21 به ميزان 2.6 درصد افزايش پيدا خواهد كرد و در بيشتر ايستگاه ها در سطح 0.01 درصد معني‌دار شده است؛ اما بر اساس سناريوهاي SSP3-7.0 و SSP5-8.5 ميزان بارش تا پايان قرن 21 به ترتيب 14.5 و 3.6 درصد كاهش پيدا خواهد كرد كه بيشترين ميزان كاهش آن نيز مربوط به مناطق پر بارش در جنوب غرب منطقه است. ميزان كاهش در مناطق غربي و جنوب غربي در سطح 0.01 درصد معني‌دار شده است. درمجموع با توجه به سناريوهاي مختلف، در بيشتر پهنه موردمطالعه روند بارش تا پايان قرن 21 كاهشي است و لازم است مسئولان و برنامه ريزان راهكارهاي لازم جهت سازگاري با تغييرات اقليمي حاصل را اتخاذ نمايند.