اثرات هورمتيكي غلظت ‌هاي كاهش يافته گلايفوزيت بر خصوصيات جوانه‌ زني و گياهچه‌اي پنبه

سابقه و هدف: هورمسيس يك پاسخ مطلوب به قرار گرفتن در معرض سطوح پايين مواد شيميايي در شرايط نامطلوب است. برخي از علف كش ها در غلظت هاي بسيار كم منجر به تحريك رشد مي شوند. بنابراين استفاده از اين علف كش ها به عنوان يك عامل جهت القاي هورمسيس بسيار مفيد است. تحقيقات اندكي در مورد پاسخ هاي تحريكي علف كش ها بر شاخص هاي جوانه زني در دسترس است. به همين منظور اين مطالعه جهت ارزيابي اثر غلظت هاي كاهشي گلايفوزيت بر خصوصيات جوانه زني و گياهچه اي پنبه صورت گرفت.مواد و روش ها: به منظور بررسي اثر غلظت هاي كاهشي گلايفوزيت بر خصوصيات جوانه زني و گياهچه اي پنبه، دو آزمايش در سال 1403 انجام شد. آزمايش ها شامل بررسي اثرات هورمتيكي محلول گلايفوزيت در شرايط افزودن به محيط رشد و پرايمينگ بذر با غلظت هاي مختلف گلايفوزيت بود. هر دو آزمايش به صورت جداگانه در قالب طرح كامل تصادفي با 3 تكرار انجام شد. تيمارها شامل 6 غلظت علف كش گلايفوزيت با غلظت هاي 10، 20، 40، 80، 160 و 320 پي‌پي‌ام به همراه شاهد بود. صفات مورد اندازه گيري شامل طول گياهچه، وزن تر و خشك گياهچه، درصد جوانه زني، شاخص بنيه بذر، سطح سميت گياهچه، شاخص تحمل و سرعت جوانه زني بود.يافته ها: نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد تيمار 10 پي پي ام گلايفوزيت اثرات هورمتيكي بر برخي صفات اندازه گيري شده داشت به نحوي كه در آزمايش محيط رشد منجر به افزايش 83 درصدي طول گياهچه نسبت به شاهد شد در حالي كه همين تيمار در آزمايش پرايمينگ بذر منجر به افزايش 164 درصدي نسبت به شاهد شد. اثر همين تيمار بر وزن تر گياهچه در آزمايش محيط رشد منجر به افزايش 60 درصدي و بر وزن خشك گياهچه منجر به افزايش 120 درصدي نسبت به شاهد شد در حالي كه در آزمايش پرايمينگ بذر منجر به افزايش 250 درصدي وزن تر و 315 درصدي وزن خشك نسبت به شاهد گرديد. در آزمايش محيط رشد، تيمار 10 پي پي ام منجر به افزايش 77 درصدي بنيه بذر نسبت به تيمار شاهد شد در حالي كه در آزمايش پرايمينگ بذر اين افزايش حدود 89 درصد بدست آمد. همچنين بيشترين اثر بازدارندگي در صفات طول گياهچه، وزن تر، وزن خشك و بنيه بذر در هر دو آزمايش مربوط به تيمارهاي 40 و 320 پي پي ام بود.نتيجه گيري: باتوجه به نتايج در هر دو آزمايش در اكثر صفات مورد مطالعه تيمار 10 پي پي ام گلايفوزيت بيشترين تاثير مثبت بر صفات مذكور را داشت لذا اثرات هورمتيكي غلظت هاي غير سمي گلايفوزيت مي تواند مزيت هايي را در استقرار گياهچه و رقابت با علف هاي هرز ايجاد كند.