ارزيابي عملكرد وش، اجزاي آن، زودرسي و تمايز، يكنواختي و پايداري خصوصيات ريخت‌شناختي سه ژنوتيپ‌ دورگ متحمل به شوري جديد در دست معرفي پنبه تار متوسط

سابقه و هدف: پنبه گياه زراعي نسبتاً متحمل به شوري است، با اين وجود شوري اراضي كشاورزي و آب آبياري رو به گسترش يكي از مشكلات زراعت پنبه است. اصلاح ارقام متحمل به شوري پنبه يكي از راه‌كارهاي مقابله با اين شرايط از و اهميت فوق-العاده برخوردار است. بنابراين عملكرد وش، اجزاي آن، زودرسي و تمايز، يكنواختي و پايداري خصوصيات ريخت‌شناختي سه ژنوتيپ دورگ متحمل به تنش شوري جديد پنبه تار متوسط: TB52، SB26 و TJ82در مقايسه با دو رقم تجاري شاهد حكمت و گلستان ارزيابي شدند. مواد و روش‌ها: اين پژوهش در مؤسسه تحقيقات پنبه (گرگان-ايستگاه تحقيقات پنبه هاشم آباد و كاركنده كردكوي و داراب) و مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال(كرج) طي سال1400- 1399 اجرا شد. صفات بررسي شده ارتفاع بوته، طول و تعداد شاخه رويا و زايا، تعداد و وزن غوزه، عملكرد وش، شاخص زودرسي، طول، استحكام، كشش، شاخص ظرافت، يكنواختي، درخشندگي و زردي الياف، ارتفاع اولين شاخه زايا از زمين، اندازه برگ، طول دمگل و وزن يك‌صد بذر و 34 خصوصيت كمي و كيفي ريخت‌شناختي آنها مطابق دستورالعمل بين‌المللي آزمون‌ تمايز، يكنواختي و پايداري(DUS) پنبه بودند. يافته‌ها: نتايج نشان داد ژنوتيپ دورگ متحمل به شوري جديدTJ82 از برتري نسبت به ژنوتيپ‌هاي دورگ متحمل به شوري جديد مورد بررسي برخوردار بود. همچنين نتايج ارزيابي تمايز صفات كمي ژنوتيپ‌هاي دورگ متحمل به شوري جديد در استان البرز(كرج) نشان داد ژنوتيپ دورگ متحمل به شوري جديد TJ82به‌لحاظ5 صفت كمي وزن100 بذر، ارتفاع بوته، استحكام، يكنواختي و درخشندگي الياف و ژنوتيپ دورگ متحمل به شوري جديدTB52 ازنظر4 صفت كمي طول دمگل غوزه، طول، استحكام و ظرافت از برتري برخوردار بودند. نتيجه‌گيري: به‌طوركلي ارزيابي تمايز، يكنواختي و پايداري دورگ‌هاي متحمل به شوري جديد در دست معرفي مورد بررسي نشان داد اين ژنوتيپ‌ها به ‌لحاظ22 صفت ريخت‌شناختي از تمايز و يكنواختي پايدار برخوردار بودند. بنابراين، با استناد به مفاد ماده 3 قانون ثبت ارقام گياهي و كنترل و گواهي بذر و نهال باتوجه به جديد بودن ژنوتيپ‌هاي دورگ متحمل به شوري جديد مورد بررسي و برخورداري آنها از تمايز با ارقام ثبت يا شناخته شده قبلي از نظر خصوصيات ژنتيكي و يكنواخت بودن آنها ازنظر ظاهري، اين ژنوتيپ‌ها قابل ثبت مي‌باشند.در نهايت براساس نتايج اين تحقيق ژنوتيپ TJ82 را مي توان به عنوان رقم جديدي براي معرفي انتخاب كرد.