عوامل مؤثر بر رشد اقتصادي استان‌هاي ايران: نقش مخارج دولت، نابرابري درآمدي و پرداخت‌هاي اعطايي دولتي

اين پژوهش عوامل مؤثر بر رشد اقتصادي را با تأكيد بر نقش دولت‌هاي محلي و نابرابري درآمد در استان‌هاي ايران طي سال‌هاي 1385 تا 1400 مورد بررسي قرار مي‌دهد. در اين راستا يك مدل اقتصادسنجي داده‌هاي پانل پويا براي بررسي اثر موجودي سرمايه استان، درآمدهاي استان از محل ماليات و پرداخت‌هاي اعطايي بين‌دولتي، مخارج دولت و نابرابري درآمد بر رشد اقتصادي استان تصريح شد. نتايج حاصل از تخمين مدل برآوردي حاكي از آن است كه درآمدهاي استان از محل ماليات و گرانت اثر مثبت و معني‌داري بر رشد اقتصادي استان‌ها دارد و نابرابري درآمدي در استان‌ها اثر منفي و معني‌داري بر رشد اقتصادي مي‌گذارد. ساير يافته‌ها نشان مي‌دهد كه وقفه توليد ناخالص داخلي و موجودي سرمايه اثر مثبت و معني‌داري بر رشد اقتصادي استان‌ها دارد. پرداخت‌هاي اعطايي تخصيص يافته، منابع در دسترس مقامات محلي را براي اجراي فعاليت‌هاي مولد اقتصادي افزايش مي‌دهد كه در نتيجه آن توليد تحت تأثير قرار مي‌گيرد. يافته‌هاي پژوهش از نقطه نظر سياست‌گذاري به چند دليل داراي اهميت است. اولاً: مخارج و درآمدهاي استاني كه انعكاسي از سياست‌هاي مالي هستند بر رشد اقتصادي منطقه‌اي اثرگذارند كه بر اين اساس استقلال مالي استان‌ها و راهبردهاي دولت‌هاي محلي در امور مالي در مجموع مي‌تواند بر بهبود تخصيص منابع و رشد اقتصادي منطقه‌اي اثر مثبت داشته باشد. ثانياً: نابرابري درآمدي كه انعكاسي از عملكرد سياست‌هاي توزيعي دولت است، رشد اقتصادي استان‌ها را تحت تأثير قرار مي‌دهد كه بدين ترتيب كاهش نابرابري‌ها در نواحي مختلف به تسريع رشد اقتصادي منطقه‌اي و در نتيجه رشد ملي كمك خواهد كرد. ثالثاً: وجود مكانيزمي جهت تخصيص بخشي از درآمد حاصل از منابع طبيعي به استان‌ها از كانال‌هاي اثرات درآمدي و تخصيصي بر عملكرد اقتصادي منطقه‌اي اثر مثبت دارد.