شناسايي موانع پيش‌روي نظام ترويج كشاورزي تكثرگرا در ايران

يكي از پديده‌هاي رو به ظهور و در حال تكامل، نظام ترويج تكثرگرا است. با وجود برخورداري اين نظام از مزاياي همچون تلفيق منابع محدود، كاهش رقابت ناسالم، افزايش سطح پوشش خدمات ترويجي، حذف خدمات زائد و غيره، شواهد حاكي از آن است كه پياده‌سازي اين نظام در كشور با مسائل و چالش‌هاي پرشماري مواجه است. با توجه به اهميت مسئله، اين پژوهش با هدف «شناسايي موانع پيش روي نظام ترويج كشاورزي تكثرگرا در ايران» انجام گرفت. مشاركت كنندگان در اين پژوهش شامل خبرگان و مطلعان كليدي اعم از اعضاي هيئت‌علمي دانشگاه‌ها، اعضاي هيئت‌علمي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، مديران هماهنگي ترويج كشاورزي استاني و كنشگران بخش خصوصي و غيردولتي بودند كه به روش نمونه‌گيري هدفمند از نوع گلوله برفي تعداد 15 نفر از آن‌ها انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از تكنيك‌ مصاحبه هاي عميق و نيمه ساختارمند استفاده شد و تحليل و تفسير داده ها با بهره‌گيري از روش كدگذاري اشتراس و كوربين انجام گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه مهم‌ترين موانع پيش روي نظام ترويج كشاورزي تكثرگرا در ايران در قالب 12 طبقه موانع مربوط به روش و رهيافت‎هاي ترويجي، موانع زيرساختي-پشتيباني، موانع مالي، موانع مربوط به بخش تحقيقات و دانشگاه، موانع ساختاري ترويج، موانع مديريتي، موانع مربوط به مخاطبان، موانع مربوط به محتوا (مديريت دانش)، موانع شناختي، موانع قانوني و سياست‌گذاري، موانع آموزشي– مهارتي و موانع نهادي (كنشگران) دسته‌بندي شدند. در مجموع، به‌منظور پياده‌سازي نظام ترويج تكثرگرا در وهله نخست بايستي ضمن تغيير ساختار ترويج، موانع شناختي دست‌اندركاران اين حوزه در بحث تكثرگرايي تغيير يابد تا در مراحل بعدي با رفع موانع مديريتي، مالي، قانوني و سياست‌گذاري، آموزشي-مهارتي و غيره، مسير اجراي رويكرد تكثرگرايي در ترويج هموار گردد. نتايج اين پژوهش مي تواند در برون‌رفت نظام ترويج دولتي فعلي از نارسائي ها و خلأهاي كنوني و همچنين در استقرار و پياده‎سازي هرچه بهتر نظام ترويج تكثرگرا مؤثر واقع شود.