بررسي تطبيقي هندسۀ حياط مركزي در معماري خانه‌هاي بومي شيراز

معماري تاريخي ايران از نمونه‏هاي بارز معماري بومي در جهان است. حياط ‏‏مركزي، كه نشان‏دهندۀ الگوي بسيار كهن در ساخت خانه‏ هاي ايراني است، در شهرهاي ايران به‌طور چشمگيري ديده مي‌شود. شيراز يكي از شهرهاي تاريخي ايران است كه بافت تاريخي با آثار معماري ارزشمندي از دوران زنديه و قاجار در آن برجاي مانده است. قوام ‏الملك‌ها، مشيرالملك‌ها، ايل‌بيگي‏ ها و اعياني همچون نصيرالملك‌ها از خاندان‏ هاي بانفوذ شيراز در دورۀ‏ قاجار و معاصر به‌شمار مي‌روند كه آثاري مانند خانه‏ هاي فروغ ‏الملك، نصيرالملك، زينت‏ الملك جزو بناهاي باارزش اين خاندان است. در اين پژوهش، خانه‏ هاي بومي با قدمتي دويست‌ساله در محله‏ هاي تاريخي شهر شيراز بررسي شده‌اند كه هندسۀ حياط در آن‌ها تأثير بسزايي در ايجاد نظم فضايي داشته است. هدف از اين پژوهش بررسي تناسبات، اجزاي حياط ‏مركزي و استفاده از آن‌ها در مناطق نيمه گرم و خشك مانند شيراز است. ماهيت پژوهش كيفي و از نوع تحليل محتوا است كه با جمع‌آوري داده ‏ها به‌صورت برداشت ميداني، مشاهدات، مطالعات كتابخانه ‏اي و قياس تطبيقي صورت گرفته است. با توجه به موضوع پژوهش، داده‌هاي به‌دست‌آمده تجزيه و تحليل شده و نتايج آن در قالب مؤلفه ‏هايي براي معماري حياط در خانه‏ هاي معاصر بيان شده است.