واكاوي عوامل مؤثر بر مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي - فضايي حوضه آبريز گاوخوني

هدف: مهم‌ترين هدف اين پژوهش شناسايي عوامل كليديِ تأثيرگذار بر مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي- فضايي حوضه آبريز گاوخوني است.روش و داده: پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي و از نظر روش پژوهش توصيفي – تحليلي است. ماهيت داده ها آميخته و روش گردآوري داده ها به‌صورت كتابخانه اي، ميداني و پيمايشي است. در اين پژوهش بعد از بررسي اسناد و متون معتبر، عوامل مؤثر بر مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي- فضايي حوضه آبريز گاوخوني شناسايي و براي تعيين عوامل كليدي از نرم‌افزار Micmac بهره گرفته شد.يافته‌ها: ۴۳ عامل مؤثر بر مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي- فضايي حوضه آبريز گاوخوني شناسايي و با توجه به خروجي نرم‌افزار Micmac در قالب عوامل تعيين‌كننده (عوامل كليدي)، دو وجهي يا تنظيمي، تأثيرپذير و مستقل تنظيم شدند و نُه عامل به عنوان عوامل كليدي تأثيرگذار بر مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي- فضايي حوضه آبريز گاوخوني شناسايي شد.نتيجه‌گيري: عوامل كليدي تأثيرگذار بر مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي- فضايي حوضه آبريز گاوخوني از ديدگاه خبرگان پژوهش عبارتند از: افزايش دغدغۀ محلي- استاني تا حوضه‌‎اي – ملي، كاهش سرمايۀ اجتماعي حاكميت به ويژه اعتماد، كاهش مشاركت در ميان ساكنان حوضۀ آبريز، آسيب ‌پذيري معيشت ساكنان حوضه آبريز، كاهش توليدات صنعتي در استان‌هاي حوضه آبريز، كاهش نرخ رشد اقتصادي در استان‌هاي واقع در حوضه، كاهش فرصت‌هاي شغلي در ميان ساكنان حوضه آبريز، پيدايش و گسترش گروه‌ها و باندهاي خلافكار و تشديد فعاليت‌هاي غيرقانوني است و مناسب‌ترين راه‌حل براي بهبود مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي- فضايي حوضه آبريز گاوخوني مديريت متمركز و يكپارچه منابع آب به دنبال عدالت اجتماعي، افزايش بازه اقتصادي و پايداري اكولوژيك شناخته شد. به عبارتي با نگرش به تفكيك مديريت استاني منابع آب و برداشت بي رويه در بخش هاي مختلف حوضه، انتقال آب به بيرون از حوضه و كشمكش‌هاي ناحيه‌اي و استاني، به نظر مي‌رسد با برپايي مديريت يكپارچه در حوضه، توجه به نگرش سيستمي و مناسبات همكاري پايه در حوضه مي توان به سمت بهبود وضعيت آبي در حوضه آبريز گاوخوني حركت كرد.نوآوري، كاربرد نتايج: نوآوري اين پژوهش شناسايي عوامل كليدي تأثيرگذار بر مناسبات هيدروپليتيك محور واحدهاي سياسي- فضايي حوضه آبريز گاوخوني با بهره‌گيري از نظرات خبرگان دانشگاهي و اجرايي است.