بازتاب جنسيت و سبك زندگي در خانه هاي دوره قاجار اردبيل

منظور از جنسيت و سبك ‌زندگي نوعي پديدۀ اجتماعي‌شدۀ جنسيت است كه روي فضاي معماري تأثير گذاشته است. هدف پژوهش اين است كه با بررسي جامعۀ آماري ارتباط بين جنسيت و معماري خانه‌هاي قاجاري اردبيل با در نظر گرفتن مكان مطبخ بررسي و تحليل شود. پرسش تحقيق اين است كه موضوع جنسيت چگونه در طراحي و ساخت خانه‌هاي قاجاري اردبيل نقش داشته است؟ در اين پژوهش از روش توصيفي-تحليلي، و تاريخي-تفسيري استفاده شده است. جامعۀ آماري، خانه‌هاي قديمي شهر اردبيل است كه از بين آن‌ها 6 نمونه مورد بررسي قرار گرفته است. براي گردآوري داده‌ها به‌صورت اسنادي از كتب و مقالات؛ و مشاهده ميداني انجام شده است. مباني نظري تحقيق بر اين ديدگاه استوار است كه سبك‌زندگي و جنسيت در شكل معماري خانه‌هاي اردبيل بازتاب داشته است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه در دوران قديم، سبك‌ زندگي و جنسيت بر چگونگي و ساخت خانه‌ها تأثير داشت. به‌عبارتي ديگر، زنان به علت اوضاع اجتماعي آن دوره‌ها بايد از ديد نامحرمان به دور مي‌بودند. چون زمان بسياري را در مطبخ سپري مي‌كردند به همين دليل از آنجا مي‌توانستند فضاي بيرون يعني حياط را ببينند، متوجه آمدن و حضور ميهمانان شوند و در عين‌حال نبايد كسي از درون حياط ديد به آن‌ها داشته باشد. اين پديده سبب شد كه اغلب مطبخ‌ها در شهر اردبيل در زيرزمين خانه ساخته شوند. اهداف پژوهش: 1. مشخص‌كردن رابطۀ سازماندهي فضا در خانه‌هاي قاجاري ارديبل با مسئله جنيست.2. مشخص‌كردن رابطۀ جايگاه زنان و ويژگي‌هاي معماري عمارت‌هاي دورۀ قاجار در اردبيل.سؤالات پژوهش:1. چه رابطه‌اي بين هويت جنسيتي و هويت فضايي در عمارت‌هاي مسكوني دورۀ قاجار در اردبيل وجود دارد؟2. ويژگي‌هاي معماري در خانه‌هاي شهري اردبيل در دورۀ قاجار چگونه از هويت جنسيتي و جايگاه اجتماعي، مذهبي و موقعيت زنان و مردان تأثير پذيرفته است؟