عنوان مقاله :
بازنمود عناصر و مفاهيم هستي در نگاره بارگاه كيومرث شاهنامه تهماسبي
پديد آورندگان :
آل ابراهيم دهكردي ، صبا دانشگاه پيام نور مركز تهران - دانشكده هنر , موسوي لر ، اشرف السادات دانشگاه الزهرا - دانشكده هنر
كليدواژه :
نگارگري ايران , هستيشناسي , دربار كيومرث
چكيده فارسي :
بخش مهمي از هستيشناسي نگارگري ايراني، به بنمايهها و مفاهيم اساطيري آن بازميگردد. شاهنامه فردوسي از مهمترين متوني است كه از نظر صورخيال و جنبههاي تصويري شعر آكنده از رمز و راز است. به همين علت جنبۀ هنري آن امري محسوس است. در شاهنامه عناصر طبيعت كه بارزترين نمونه آن چهار عنصر اصلي آب، آتش، باد و خاك هستند، جايگاه منحصربهفرد و هويتي ماورايي و نمادين دارند. مفاهيم اساطيري نيز از عناصر هستيساز اين نگاره ها هستند. در اين پژوهش، نگارندگان بهطور خاص به تحليل هستيشناسي و تطبيق نمادهاي آن در اساطير و نيز در نگاره بارگاه كيومرث از شاهنامه تهماسبي با رويكرد حكمت و عرفان اسلامي با هدف كشف عوامل هستيساز در اين نگاره و بررسي مفاهيم و نمادهاي اين عناصر هستي پرداختهاند. مقاله حاضر به روش تطبيقي_ تحليلي بر روي نگارۀ بارگاه كيومرث با گردآوري مطالب بهصورت اسنادي و تحليل نگاره تدوين شده است. يافتهها نشان ميدهد كه نگارگر از لحاظ بصري و نمادين به مدد اساطير و شاخصههاي طبيعت و نيز حكمت و عرفان اسلامي در راستاي مفهومسازي داستان و هستي بخشيدن به نگاره استفاده كرده و نگارگر با بهرهگيري از شاهنامه و همچنين مفاهيم عميق حكمت ايراني و ادبيات و عرفان اسلامي آن دوره با فرانمايي عناصر هستي به هستي در نگارگري جلوهاي نمادين بخشيده است.اهداف پژوهش:كشف عوامل هستيساز در نگاره بارگاه كيومرث در شاهنامه تهماسبي.بررسي مفاهيم و نمادهاي عناصر هستي در نگاره بارگاه كيومرث در شاهنامه تهماسبي.سؤالات پژوهش: چه نسبتي بين هستيشناسي ايراني- اسلامي با نگارگري وجود دارد؟عناصر و نمادهاي هستي چه رابطۀ معناداري با هستي در نگاره بارگاه كيومرث در شاهنامه تهماسبي دارند؟
عنوان نشريه :
مطالعات هنر اسلامي
عنوان نشريه :
مطالعات هنر اسلامي