عنوان مقاله :
تطبيق ساختار بصري كادربندي و صفحهبندي كتب همعصر حكومت ايلخاني، مطالعه موردي دو كتاب «المواليد و منافع الحيوان»
پديد آورندگان :
طاهرخاني ، شادي دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده هنر - گروه گرافيك , كلاه كج ، منصور دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده هنر - گروه گرافيك
كليدواژه :
ايلخاني , جدول , كادربندي , المواليد , منافعالحيوان
چكيده فارسي :
در نسخ خطي ايراني، كادربندي بهعنوان جزئي از عناصر كاربردي صفحه از توجه و منش زيبانگارانه هنرمند بري نبوده است. در كتب مختلف دوره اسلامي، بهواسطۀ انزواي سرزميني و يا تأثير فرهنگ مستولي شده بر سرزمين و مانند آن، نمونههاي متفاوت و مشابهي در دورههاي مختلف حوزه تمدن ايراني ديده شده است. كادربندي و صفحه آرايي نسخ خطي كه در گذشته با عنوان جدول كشي و صفحه بندي نسخ شناخته مي شد با ورود اسلام به ايران و توجه ويژه به كتاب آرايي و تزئين نسخ خطي مذهبي و غير مذهبي بيش از پيش موردتوجه هنرمندان ايراني قرار گرفت. در اين پژوهش ساختار صفحه بندي در دو كتاب همعصر ايلخاني، «المواليد» و «منافع الحيوان»، تطبيق داده شده است. پژوهش حاضر كيفي است و دادههاي آن بر پايه اطلاعات كتابخانهاي و پايگاه هاي اطلاعاتي علمي و روش ارائه آن توصيفي و تحليلي با رويكردي تطبيقي است. يافتههاي اين پژوهش، حاكي از آن است كه در اين كتب، عليرغم اينكه اعمال ساختار هماهنگ كنندۀ كلي مشتمل بر كادربندي ديده ميشود اما تفاوت عمده اي در نحوۀ استفاده از اين عنصر ساختاري در صفحه بندي اين نسخ مصور وجود دارد و آن كاربستِ ساختار متحدالشكل و قاعده مندِ چهارگانه در كتاب «المواليد» و تنوع در شكل كادر و تغيير ابعاد آن با بزرگي و كوچكي سوژۀ اصلي درون كادر در «منافع الحيوان» است. در كتاب المواليد ظهور نوعي كادربندي مبتني بر اولويت و اهميت موضوع ديده ميشود.اهداف پژوهش:شناختِ روشها، تكنيكها و عناصر ساختاري در صفحه بندي نسخ حوزه تمدني ايراني در كتاب المواليد و منافعالحيوان.بررسي چگونگي جدول و كادربندي در دو كتاب المواليد و منافعالحيوان.سؤالات پژوهش:ساختار بصريِ كادربندي در دو نسخه «المواليد» و «منافعالحيوان» چگونه بود؟تشابه و تمايز كادربندي و صفحه بندي در دو نسخه المواليد» و «منافعالحيوان» چيست؟
عنوان نشريه :
مطالعات هنر اسلامي
عنوان نشريه :
مطالعات هنر اسلامي