تعيين آشيان اكولوژيك گونه باريجه (Ferula gummosa) با استفاده از مدل‌هاي ماشين بردار در منطقه حفاظت شده قرخود

گياه باريجه (Ferula gummosa)، از گونه‌هاي كمياب و ارزشمند در مراتع ايران است كه به دليل ارزش بالاي اقتصادي، مورد بهره‌برداري ذينفعان محلي قرار مي‌گيرد. در اين مطالعه به بررسي و مقايسه عملكرد شش مدل پيش‌بيني كننده (شبكه عصب مصنوعي، جنگل تصادفي، مدل خطي تعميم يافته، مدل تقويت شده تعميم يافته، مدل پاكت دامنه سطحي، و روش تجزيه و تحليل درخت طبقه‌بندي) پرداخته شد. همچنين جهت ارزيابي تأثير برهمكنش متغيرهاي توپوگرافي با ساير متغيرها، دو مجموعه متغير محيطي جهت واسنجي مدل‌ها كمي‌سازي شده و مورد استفاده قرار گرفت. مجموعه متغير اول حاوي يازده عامل، مشتمل بر متغيرهاي توپوگرافيك، اقليمي، ادافيكي و سنجش از دوري است و مجموعه متغير دوم حاوي شش عامل، مشتمل بر متغيرهاي اقليمي، ادافيكي و سنجش از دوري مي‌باشد. عملكرد مدل با استفاده از شاخص (TSS)، (ROC) و (Accuracy) ارزيابي شد. بر اساس شاخص‌هاي ارزيابي، مدل تقويت شده تعميم يافته بهتر از ساير روش‌هاي يادگيري ماشيني توانست آشيان اكولوژيك گياه باريجه را پيش‌بيني كند. همچنين نتايج نشان داد كه حذف متغيرهاي توپوگرافي، دقت مدل‌ها را بر اساس شاخص TSS، بين 11 تا 25 درصد كاهش مي‌دهد. ارزيابي اهميت نسبي متغيرهاي پيش‌بيني كننده نشان داد كه متغير درجه شيب، شاخص نرمال‌شده تفاوت پوشش گياهي، شاخص رطوبت سطحي، و گروه‌هاي خاك بيشترين تأثير را در تعيين زيستگاه گونه باريجه دارند. بر اساس نتايج حاصل شده از مدل برگزيده، حدود 45 درصد از سطح منطقه حفاظت شده قرخود از نظر مطلوبيت زيستگاه باريجه، در وضعيت عالي قرار دارد. لذا اين منطقه پتانسيل بسيار زيادي براي كاشت و توسعه اين گونه‌ي ارزشمند داشته و مي‌تواند مدنظر مديران بخش محيط زيست و منابع طبيعي جهت اولويت‌بندي اقدامات اصلاحي و حفاظتي قرار گيرد.