تأسيس نيروي دريايي نادرشاه افشار در خليج‌فارس و رويكردهاي آن

تأمين امنيت براي حكومت‌ها امري ضروري و بدون آن امكان هرگونه فعاليتي غيرممكن است. اين مهم در طول تاريخ مراحل مختلفي را با توجه به شرايط و مقتضيات طي كرده است. در پنج سده اخير با آغاز عصر جديد، امنيت دريايي و حضور در آن، نقش بارزي در معادلات منطقه‌اي و جهاني ايفا نموده است. در قرن هجدهم پس از دو قرن تلاش اروپاييان، نيرو و ناوگان دريايي مهم‌ترين نقش را در تأمين امنيت حكومت‌ها در سطوح بين‌المللي بازي مي‌كرد كه اين امر مقارن با انقراض حكومت صفويه و تشكيل حكومت نادري گرديد. صفويان چندان به دريا و نيروي دريايي توجهي نكردند، اما جانشينان آنها ازجمله نادر علي‌رغم مسائل و مشكلات عديده، توجه و علاقه خاصي به تأسيس ناوگان دريايي به‌خصوص در خليج‌فارس كه محل تردد و حضور نيرو و كشتي‌هاي اروپايي بود، نشان دادند. اين اقدام نادر در بادي امر با توجه به فقدان هرگونه نيروي دريايي ايران و مقتضيات آن در خليج‌فارس و درياي عمان حيرت‌آور بود. حال مسئله اين است كه چرا نادر به نيروي دريايي اين‌همه علاقه و توجه نشان داد؟ آيا او درصدد ايجاد امنيت دريايي و سواحل بود يا اهداف بلندتري ازجمله مقابله جويي با ناوگان دريايي ساير كشورها ازجمله ممالك اروپايي در سطح منطقه‌اي يا بين‌المللي را داشت؟ نيك پيداست كه روش تحقيق بر پايه گردآوري داده‌ها به‌صورت توصيفي و بررسي ون قد آن داده‌ها با رويكردي تحليلي در راستاي تبيين مسئله خواهد بود. بررسي‌ها حاكي از آن است كه آن‌همه تلاش نادر تنها به‌خاطر تأمين امنيت ساحلي يا مقابله با چند شورش محلي نبود بلكه چشم‌انداز وسيع‌تري را در سطوح منطقه‌اي و بين‌المللي تعقيب مي‌كرد.