تحليلي بر راهبردهاي انتظامي- امنيتي در كتاب عهد اردشير (عصر ساسانيان)

ايجاد انتظام و در پي آن برقراري امنيت از مهم‌ترين كاركردهاي هر حكومت يا نظام سياسي است و با توجه به اينكه در هر نظام سياسي، ايجاد نظم و برقراري امنيت با موضوع تداوم قدرت و سلطه حكمرانان ارتباط دارد، پس مي‌توان گفت وجود نظم و امنيت در اشكال مختلف كاملاً در ارتباط مستقيم با نحوه و كيفيت حكومت حاكمان است. بر همين اساس در فرهنگ سياسي ايران باستان، بهبود كيفيت فرمانروايي شاهنشاهان و يا عمل به خويشكاري بر اساس فره ايزدي، بخشي از خلأ‌هاي امنيتي و انتظامي جامعه را كه منجر به زوال حكومت و سقوط پادشاهي مي‌شده را از ميان برمي‌داشته است. كتاب عهد اردشير حاوي اندرزهاي اردشير، مؤسس سلسله ساساني، خطاب به جانشينان خويش و برآمده از انديشه سياسي ايرانيان باستان است. اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي در پي پاسخ‌گويي بدين پرسش است كه اردشير در اندرزنامه خويش در راستاي ايجاد انتظام و امنيت در جامعه، در حوزه حكمرانيِ شهرياران چه راهبردهايي را توصيه مي‌كند؟ و هدف اردشير از ارائه اين راهبردها چيست؟ نتايج پژوهش حاكي از آن است كه اردشير با در نظر گرفتن اصول حاكم بر ايدئولوژي حكومت ساسانيان، بايدها و نبايدهاي شهرياري را در حوزه‌هاي مختلف سياسي، اجتماعي و فرهنگي ارائه مي‌دهد. مي‌توان گفت هدف كوتاه‌مدت اردشير از بيان اين راهكارها، بهبود كيفيت حكمراني براي شاهان پس از خود، ايجاد نظم و حفظ امنيت هم در بعد داخلي و هم خارجي و هدف بلندمدت وي، حفظ و بقاي حكومت يا نظام سياسي بوده است.