توليد و ارزيابي ميكروامولسيون‌هاي ضد‌اكسيدان و ضدباكتري طبيعي تركيبي از اسانس‌هاي كندر، سير و سياهدانه

سوابق و هدف: اسانس‌هاي روغني گياهان كه داراي خاصيت ضدميكروبي بالايي هستند به عنوان آنتي‌اكسيدان و ماده نگهدارنده طبيعي در صنايع غذايي استفاده مي‌شوند. با توجه به خواص اسانس‌هاي كندر ، سياهدانه و سيركانديداي مناسب جهت استفاده به عنوان آنتي اكسيدان مي‌باشند. متاسفانه مانند ساير اسانس‌ها، فراريت بالا و حلاليت نامطلوب اسانس كندر نيز باعث كاهش كارايي آن‌ها مي‌شود و كاربرد آن‌ها را مختل مي‌كند. به‌همين دليل در سال‌هاي اخير براي جلوگيري از تبخير و تخريب شدن اسانس‌ها، آن‌ها را در ميكرو و نانوذرات فرموله مي‌كنند. ميكروامولسيون‌ها يك جايگزين خوب براي حل كردن مشكلات عمده و تركيب اسانس‌ها در محصولات غذايي با استفاده از افزايش پايداري شيميايي در حضور هوا، نور، رطوبت و درجه حرارت بالا و عواملي كه مي‌تواند به تبخير سريع و به تخريب اجزاي فعال منجر شود، هستند. ميكروامولسيون‌ها از لحاظ ترموديناميكي پايدار مي‌باشند كه مزيت اين سيستم‌ها نسبت به نانوامولسيون‌ها مي‌باشد. همچنين ميكروامولسيون‌ها داراي ذراتي با اندازه ي بسيار كوچك هستند، كشش سطحي پايين دارند، مدت زمان طولاني پايدارند و به طور خود به خودي تشكيل مي‌شوند. يكي از خواص ويژه‌ي ميكروامولسيون‌ها اندازه ذرات آن‌هاست كه در حد مقياس ميكرومتري است.مواد و روش‌ها: فلذا در اين تحقيق اسانس‌ كندر، به‌تنهايي و به‌صورت تركيبي با اسانس سير و سياهدانه (با تركيب درصدهاي برابر) باموفقيت از طريق تكنيك خودبه‌خودي كم انرژي در سيستم‌هاي ميكروامولسيون گنجانيده شد. با انجام آزمايش‌هاي اوليه غربالي دو اسانس سير و سياهدانه انتخاب شده و خواص هم افزايي آنها در مقياس نانو با اسانس كندر مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور ميكروامولسيون‌هاي مختلف با فازهاي روغني متشكله از اسانس خالص كندر، سير و سياهدانه و هم‌چنين تركيب آن‌ها با تركيب درصدهاي برابر تهيه گرديد. اثرات پارامترهاي فرمولاسيوني مانند غلظت سورفاكتانت، غلظت كوسورفكتانت، غلظت اسانس و آب و همچنين ميزان دما و سرعت مخلوط كردن بر روي اندازه ذرات، پراكندگي زياد (PDI)، كدورت و فعاليت‌هاي آنتي اكسيداني نانو ذرات كلوئيدي كندر مورد بررسي قرار گرفت.يافته‌ها: به عنوان بخشي از اين تلاش، يك سيستم ميكروامولسيون توسعه يافت كه شامل دو فاز روغني شامل بوسوليا سراتا، سير و رازيانه بود. طي بررسي اثر ضد باكتريايي نمونه ها، حداقل غلظت بازدارندگي رشد در برابر روش استافيلوكوكوس اورئوس تعيين شد. نتايج ميكروبي و كدورت نشان داد كه كاهش اندازه ذرات اسانس در محدوده نانو امولسيون مي تواند خواص ضد باكتريايي و آنتي اكسيداني آنها را با استفاده از سيستم هاي ميكروامولسيوني افزايش دهد. نتايج نشان داد كه مخلوط اين اسانس‌ها، اثر ضد ميكروبي وآنتي اكسيداني بيش‌تري در مقايسه با يك نوع اسانس (با مقادير برابر) دارد. همچنين نتايج نشان داد كه تمام پارامترهاي مستقل مورد مطالعه به‌طور معناداري تاثير بالايي بر روي ميكرومولسيون‌هاي اسانس كندر دارد. فعاليت‌ ضد‌باكتريايي اسانس‌ نيز به دليل درون‌گيري در ميكروامولسيون‌ها به‌طور قابل توجهي افزايش مي‌يابد. نتيجه‌گيري: بنابراين مي‌توان، نانوذرات اسانس كندر، سير و سياهدانه را با كوچك‌ترين اندازه ذرات، ظاهر مطلوب و خاصيت آنتي اكسيداني و ضد باكتريايي بالا از طريق فرمولاسيون و تثبيت پارامترهاي فرآوري امكان پذير است. از اين نانوذرات مي‌توان در مصارف مختلف غذايي و نوشيدني استفاده كرد.