تحليل بلند مدت همبستگي بين تغييرات سطح آب چاه هاي مشاهداتي و تغييرات ذخاير آب زيرزميني تخمين زده شده با استفاده از مشاهدات ماهواره گريس در تهران

ذخاير آب زيرزميني (GWS) در آبخوان‌ها از مهمترين منابع تأمين آب شرب و آب مورد نياز كشاورزي در ايران است. جمعيت استان تهران بيش از 9 ميليون نفر بوده و نيمه جنوبي شهر تهران داراي اقليم نيمه‌خشك و بارش كم است؛ همچنين در اقليم نيمه‌مرطوب شمالي و كوهپايه‌اي هم ميانگين بارندگي خيلي چشمگير نيست، لذا جبران آب زيرزميني تخليه شده بسيار سخت است. ازاين‌رو، پايش دقيق تغييرات GWS استان حائز اهميت است. امروزه ماهواره‌هاي دوقلوي گريس(GRACE)  يك ابزار مناسب هستند كه با كمك مدل‌هاي هيدرولوژي مي‌توانند به تخمين و ارزيابي تغييرات ماهيانه GWS كمك نمايند. علاوه براين، مشاهدات چاه هاي پيزومتري نيز براي اينگونه مطالعات بسيار ضروري است. ماهواره‌هاي گريس تغييرات شتاب ثقل زمين در يك منطقه را در اثر تغييرات ذخاير آبي زمين (TWS)، بلافاصله حس مي‌كنند ولي اينگونه تغييرات در مشاهدات چاه‌ها با يك تأخير زماني دريافت مي‌گردد. در اين تحقيق از سه نوع داده با نرخ ماهيانه در بازه زماني ژانويه 2004 (دي‌ماه 1382) تا دسامبر 2016 (آذرماه 1395) جهت بررسي تغييرات بلندمدت GWS در تهران استفاده شده است. ابتدا از داده‌هاي ماهواره گريس به روش ماسكون كه به‌صورت نقاط شبكه‌اي با قدرت تفكيك مكاني 0.25 درجه منتشر شده‌اند، تغييرات TWS استخراج شده و سپس با استفاده از داده‌هاي مدل داده‌گواري شده جهاني زمين (GLDAS) كه داراي قدرت تفكيك مكاني مشابه مي‌باشد، پارامترهايي كه مربوط به تغييرات ساير منابع آب به جز آب‌هاي زيرزميني هستند تخمين زده مي‌شود. درنهايت تغييرات GWS از كم‌كردن اين دودسته داده محاسبه مي‌گردد. همچنين از داده‌هاي چاه‌هاي مشاهداتي كه به‌صورت ماهيانه ثبت شده‌اند نيز براي ارزيابي همبستگي تغييرات به‌دست‌آمده استفاده شده است. جهت انجام آناليز همبستگي، تأخير زماني بين سري زماني تغييرات آب چاه‌ها و سري زماني تغييرات GWS به‌دست‌آمده از مشاهدات گريس با روش ميان-همبستگي به دست آمد. بيشترين ضريب همبستگي سري زماني چاه‌ها0.72 و ميانگين ضرايب همبستگي 0.21 است.