هوش مصنوعي و آينده پيشرفت علمي: گذار از علم عادي به علم پساعادي

در طول تاريخ ايده پيشرفت يكي از موضوعات اصلي انديشمندان بوده است. ابتنا به علم و فناوري براي دستيابي به پيشرفت و بهبود مستمر كيفيت زندگي به يكي از اصول جهان شمول تبديل شده است. بهره‌مندي از هوش مصنوعي به عنوان يكي از پيشرفت‌هاي فناورانه به منظور توانمندسازي انسان در محاسبه‌گري، پيش‌بيني و شكل‌دهي به آينده مطلوب مورد توجه متخصصان و دانشمندان قرار گرفته است. گسترش بكارگيري هوش مصنوعي در اكتشافات علمي موجب پيداش تحولات هستي‌شناختي و معرفت‌شناختي در علم شده است. هدف اين مقاله تبيين چگونگي بهره‌مندي از هوش‌مصنوعي براي ارتقاي توان اكتشافات علمي و دانش‌ورزي انساني در فرايند پيشرفت علم است. پرسش اصلي اين مقاله آن است كه هوش مصنوعي چگونه امكان گذار از علوم عادي به علوم پساعادي را مهيا ساخته است؟روش‌هاي استفاده شده در اين مقاله عبارتند از: مطالعات اسنادي و تحليل روند به منظور بررسي چگونگي نفوذ هوش مصنوعي در پيشرفت علم و فناوري. يافته‌هاي اصلي اين مقاله عبارتند از: پيشرفت علم از حيث ساختار، كاركرد، روش و عامليت انسان به شيوه‌اي بنيادين توسط هوش مصنوعي دستخوش تحول شده است. اين وضعيت باعث شكل‌گيري نوعي استيلا و انقياد نوين در علم مي‌شود كه به شكل مستمر شكاف ميان بهره‌برداران و محرومان از هوش مصنوعي به دليل دسترسي‌هاي نابرابر به فناوري‌هاي نوين تشديد خواهد شد.