مفهوم شناسي صقع ربوبي در مكتب ابن عربي

اصطلاح صقع ربوبي در مكتب ابن ‌عربي نقش بسيارحساسي در شكل دهي به كل ساختار هستي شناختي عرفاني دارد و فهم دقيق جايگاه و ويژگي آن، مبنايي براي فهم ديگر مراتب هستي است. صدرالمتالهين براي نخستين بار اين سازه مفهومي را به‌كار برد و در ادامه، ديگر مفسران به پيروي از او، از اين واژه استفاده كردند تا اينكه اين واژه از زمان ملاصدرا تا حال حاضر از اصطلاحات مستقر در عرفان اسلامي قرار گرفته است. اين مقاله بر آن است تا با دو روش توشيهيكو ايزوتسو به بررسي و تحليل معنايي اين اصطلاح در مكتب ابن‌عربي بپردازد. روش نخست، يافتن اصطلاحات مترادف يا معادل با صقع ربوبي است و روش دوم، بهره‌گيري از شيوه‌ شبكه‌ معنايي كه تركيب و تقارن الفاظي است كه در شبكه‌ معنايي صقع ربوبي قرار مي‌گيرند. علم الهي، عماء و اسماء از جمله واژه‌هاي مترادف با صقع ربوبي هستند و واژگان نفس رحماني، عماء، تعين نخست و احديت از جمله مفاهيمي هستند كه تركيب آنها يك شبكه‌ معنايي صقع ربوبي را پديد مي‌آورند. از ديگر يافته‌هاي اين مقاله ترسيم صيرورت انديشه‌ ابن‌ عربي در ساحت انديشه‌هاي فكري ديگر عالمان اسلام است.