مقايسه اثربخشي سه شيوه مداخله كتاب‌درماني، درمان فعال‌سازي رفتاري و شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي بر پريشاني روان‌شناختي در زنان مبتلا به ديابت نوع دو: يك مطالعه نيمه تجربي

پيش‌زمينه و هدف: عوارض ديابت به‌عنوان يك بيماري مزمن، باعث ايجاد پريشاني روان‌شناختي در مبتلايان مي‌شود و افسردگي، اضطراب و استرس كه از مؤلفه‌هاي اين پريشاني هستند بر روند مديريت بيماري و پيامدهاي آن تأثير مي‌گذارند. بر اين اساس، هدف اين پژوهش مقايسه سه روش مداخله كتاب‌درماني، درمان فعال‌سازي رفتاري و شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي بر پريشاني روان‌شناختي در زنان مبتلا به ديابت نوع دو بود. مواد و روش كار: اين پژوهش به‌صورت نيمه تجربي با طرح پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه كنترل اجرا شد. جامعه آماري آن زنان مبتلا به ديابت نوع دو‌‌ مراجعه‌كننده به كلينيك سجاد تهران در سه ماه نخست سال 1402 بود كه 60 نفر با نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفي ساده در چهار گروه جايگذاري شدند. داده‌ها در دو مرحله پيش‌آزمون و پس‌آزمون با مقياس افسردگي، اضطراب و استرس لويبوند و لويبوند (۱۹۹۵) جمع‌آوري شدند. تحليل آماري با نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ با روش تحليل كوواريانس چندمتغيري انجام شد.يافته‌ها: نتايج نشان‌دهنده تأثير معنادار هر سه مداخله بر افسردگي، اضطراب و استرس در سطح 0.05 بود (0.05 P). همچنين، تفاوتي معنادار (0.05 P) بين تأثير شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي با درمان فعال‌سازي رفتاري و كتاب‌درماني بر افسردگي، اضطراب و استرس مشاهده شد، اما بين تأثير درمان فعال‌سازي رفتاري با كتاب‌درماني تفاوتي معنادار مشاهده نشد (0.05 P).بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به تأثير و پايداري بيشتر شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي، اجراي اين مداخله با هدف كاهش پريشاني روان‌شناختي ناشي از عوارض ديابت همراه با درمان‌هاي پزشكي در مراكز درماني پيشنهاد مي‌شود.