كارايي روش‌هاي فيزيكي كم‌هزينه براي كاهش خسارت پرندگان به كلزا در استان‌هاي گلستان و خراسان شمالي

روش‌هاي فيزيكي مؤثر و ارزان‌ قيمت براي كاهش خسارت پرندگان در مزارع كلزاي استان‌هاي خراسان شمالي و گلستان بررسي شد. سطح قطعه‌هاي آزمايشي 20×20 متر (400 متر مربع) و تيمارها در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار بودند. شش تيمار شامل: 1- نوار دوركنندۀ اسپانيايي (Eco Bird Nex)، 2- كيسه‌هاي پلاستيكي دسته‌دار بزرگ و سفيد، 3- نوار نايلوني سفيدرنگ، 4- نخ‌هاي سفيد با مهره‌هاي يونوليتي، 5- لوله پلاستيكي و 6- شاهد (بدون تيمار) آزمايش شد. در پاييز سال‌هاي 1398 و 1399، نمونه‌برداري‌ها با 10 كادر يك مترمربعي، 1، 2، 3 و 4 هفته پس از نصب تيمارها انجام شد. تيمارها با شاهد اختلاف معني‌دار داشتند و اثر جداگانه تيمارها در خراسان شمالي و گلستان معني‌دار بود (P 0.05). اثر جداگانه هفته در گلستان در هر دو سال و در خراسان شمالي در سال 1398 معني‌دار بود (P 0.05). از ديدگاه آماده‌سازي و هزينه اقتصادي، دو تيمار پلاستيك دسته‌دار و نوار دوركننده اسپانيايي، كاربردي و كارآمد با دو كاركرد، ايجاد مانع ديداري و شنيداري براي كاهش خسارت پرندگان، و در عين حال كم‌هزينه و بدون زيان زيست‌محيطي بودند.