بررسي نقش ساختارهاي پي‎‍سنگي در كنترل خصوصيات رخساره‌اي، مدل رسوب‌گذاري و تحولات دياژنزي سازند سروك در نواحي شرقي و غربي خليج‌فارس

سازند سروك‌ يكي از مهم‎‍ترين مخازن هيدروكربوري ايران، تحت شرايط فعال زمين‎‍ساختي در نواحي مختلف زاگرس، از‌جمله خليج‌فارس نهشته شده و تكامل يافته است. مطالعۀ حاضر به‌دنبال بررسي آثار ناشي از فعاليت‎‍هاي زمين‎‍ساختي بر خصوصيات رخساره‎‍اي و تاريخچۀ تحولات دياژنزي سازند سروك در نواحي شرقي و غربي خليج‌فارس بوده است. نتايج مطالعات رخساره‎‍اي حاكي از نهشته‌شدن سازند سروك در يك پلاتفرم كربناتۀ نوع رمپ است. در بخش شرقي خليج‌فارس، رخساره‎‍هاي رسوبي عضو ميشريف (سروك بالايي) اساساً در بخش‎‍هاي دروني پلاتفرم (لاگون، شول، واريزه‎‍هاي ريفي) و رخساره‎‍هاي عضو خاتيا (سروك پاييني) عمدتاً در بخش‎‍هاي عميق و بيروني پلاتفرم (رمپ بيروني) نهشته شده‎‍اند. در بخش غربي خليج‌فارس، سازند سروك طيفي از رخساره‎‍هاي كم‌عمق تا عميق را در بر مي‌گيرد كه فراواني رخساره‎‍هاي درياي باز (رمپ مياني و رمپ بيروني) بسيار چشمگيرترند. دو سكانس رسوبي رده‌پايين (رده‌چهارم) و يك سكانس رسوبي رده‌بالا (رده‌سوم) در اين سازند شناسايي شده‎‍اند كه انطباق بالايي را با ديگر نواحي زاگرس و صفحۀ عربي نشان مي‎‍دهند. آثار دياژنزي مرتبط با يك سطح رخنمون‌يافتگي قديمه در بالاترين بخش سازند سروك، در هر دو ناحيۀ شرقي و غربي خليج‌فارس مشاهده شده‎‍اند. انحلال جوي، گسترش افق‎‍هاي پيزوئيدي و آغشتگي به اكسيدهاي آهن، از‌جمله مهم‎‍ترين فرآيندهاي دياژنزي مرتبط با اين سطوح رخنمون‌يافتگي ديرينه‌اند. ضخامت سازند سروك تغييرات درخور توجهي را در بخش‎‍هاي مختلف خليج‌فارس نشان مي‎‍دهد. همچنين رخساره‎‍هاي رسوبي اين سازند نيز‌ تغييرات جانبي درخور توجهي در ناحيۀ‌ مطالعه‌شده دارند. تأثيرپذيري ضخامت و تغييرات ماهيت رخساره‎‍هاي رسوبي سازند سروك در ارتباط با ساختارهاي پي‎‍سنگي، حاكي از فعاليت آنها در زمان نهشت‌ اين سازند در خليج‌فارس‌اند و اين وقايع بالاآمدگي زمين‌ساختي، اثر زيادي بر روند تاريخچۀ تدفين سازند سروك گذاشته‎‍اند. برآيند اين خصوصيات رخساره‎‍اي و دياژنزي در‌نهايت، كيفيت مخزني سازند سروك را در نواحي‌ مطالعه‌شده تحت تأثير قرار داده است.