بازتوزيع تعداد كرسي‌هاي نمايندگي استان‌ها در مجلس شوراي اسلامي بر‌اساس مدل SECA

يكي از چالش‌هاي اساسي انتخاباتي در نظام‌هاي مردم‌سالار، تخصيص تعداد كرسي‌هاي پارلماني به استان‌ها و حوزه‌هاي انتخابيه است. در اين زمينه، كشورها از نظر نسبت نمايندگان به شهروندان در پارلمان بسيار متفاوت عمل مي‌كنند و بر‌اساس معيارهاي مندرج در قوانين انتخاباتي خود، به ترسيم مرزهاي حوزه‌هاي انتخابيه مي‌پردازند. از‌آنجا‌كه براي تخصيص تعداد كرسي‌هاي پارلماني به حوزه‌هاي انتخابيه معيارها و قواعد ثابت، استاندارد يا جهاني وجود ندارد كه تنظيمات يك مجلس ملي را تعيين كند، كشورها معمولاً بر‌اساس عوامل جمعيتي و جغرافيايي اين كار را انجام مي‌دهند. ازاين‌رو، پرسشي كه مطرح مي‌شود اين است كه كرسي‌هاي نمايندگي استان‌ها در مجلس شوراي اسلامي چگونه بايد بهينه و عادلانه توزيع شود؟ فرضيه اصلي در اينجا مبني‌بر توزيع ناعادلانه و غير‌بهينه كرسي‌هاي نمايندگي مجلس شوراي اسلامي در وضعيت كنوني است. در اين راستا، براي پاسخ به سؤال اين پژوهش از روش بهينه‌يابي SECA بر‌مبناي معيار جمعيت، مساحت، تعداد شهرستان و شاخص توسعه انساني استفاده شده ‌است. بر‌اساس يافته‌ها، تعداد بهينه نمايندگان هر استان در مجلس شوراي اسلامي تحت دو سناريو و دو رويكرد وزن‌دهي به معيارهاي چهارگانه دقيقاً تعيين و مقايسه شده ‌است. اين نتايج نشان مي‌دهد استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي، اصفهان، تهران، خوزستان، فارس، گيلان، لرستان، همدان داراي مازاد نماينده بوده و ساير استان‌ها به‌طور‌كلي با كمبود نماينده روبه‌رو هستند. به‌عبارتي منشأ بي‌عدالتي در توزيع كرسي‌هاي مجلس، كرسي‌هاي نمايندگي اضافي است كه به استان‌هاي داراي مازاد تعلق گرفته است.