تبيين مؤلفه‌هاي نظام اداري مدرن در جهت استقرار ساختار فدرالي ايران

پژوهش حاضر با رويكردي آينده‌پژوهي، به‌منظور شناسايي مؤلفه‌هاي نظام اداري مدرن و نقش آن در استقرار ساختار فدرالي ايران انجام شده ‌است. اين مطالعه از نظر هدف، بنيادي؛ از نظر ماهيت و روش، توصيفي (پيمايشي) و از نظر روابط بين متغيرها از مطالعات همبستگي است. ابزار گردآوري داده‌ها شامل دو پرسشنامه محقق ساخته است كه با طيف پنج ارزشي طراحي شده و روايي و پايايي آنها با نظر تخصصي خبرگان و آزمون‌هاي مختلف اندازه‌گيري شد. جامعه آماري تحقيق را محققان و پژوهشگراني شامل مي‌شود كه طي 10 سال گذشته درباره متغيرهاي فوق مطالعه و نتايج را در فصلنامه‌هاي معتبر منتشر كرده‌اند. تعداد نمونه آماري براساس فرمول كوكران 73 نفر برآورد شد كه به روش نمونه‌گيري تصادفي ساده انتخاب شدند. جهت و آزمون فرضيه‌هاي تحقيق از آزمون‌هاي همبستگي، تحليل مسير و رگرسيون استفاده شد كه به‌ترتيب براي اندازه‌گيري چگونگي رابطه، مقدار اثرگذاري و ميزان پيش‌بيني تغييرات متغيرها كاربرد داشتند. نتايج تحليل داده‌ها نشان داد: نخست، مؤلفه‌هاي بوروكراسي كارآمد، دولت الكترونيك، حاكميت قانون، پاسخگويي عمومي و مسئوليت اجتماعي قابليت تبيين نظام اداري مدرن را دارند. همچنين با مؤلفه‌هاي حاكميت ملي، حكومت‌هاي محلي، تفكيك قوا، فعاليت آزادانه احزاب و تمركززدايي فعاليت‌ها مي‌توان ساختار فدرالي را به‌نحوي مطلوب تبيين كرد. دوم، مطابق نتايج آزمون همبستگي پيرسون، بين نظام اداري مدرن و ساختار فدرالي رابطه‌اي مستقيم، مثبت و قابل‌قبولي وجود دارد. سوم، براساس نتايج آزمون رگرسيون، سهم نسبي هر‌يك از مؤلفه‌هاي نظام اداري مدرن در پيش‌بيني تغييرات ساختار فدرالي مشخص شد. به‌طوري‌كه بوروكراسي كارآمد بيشترين و مسئوليت اجتماعي كمترين مقدار اثرگذاري را دارند. بر‌مبناي نتايج به‌دست آمده مي‌توان استدلال كرد يك عامل كليدي و مطمئن براي استقرار نظام فدرال در ايران، به‌كارگيري نظام اداري مدرن براساس مؤلفه‌هاي مذكور است.