بررسي تطبيقي سفر قهرمان زنان و سفر قهرمان مردان در رمانهاي دل فولاد و ژاني‌گَل؛ بر اساس نظريۀ مورداك و كمپل

زمينه و هدف: سفر قهرمان، يك نظريه در حوزۀ علم اسطوره شناسي و روانشناسي است كه نخستين‌بار كمپل به طرح آن پرداخت؛ اين سفر، قهرمانان را با عميقترين جنبه هاي وجودشان در تماس ميآورد و از اين طريق آنها را قادر ميسازد تا به بالاترين اهداف بشريت همانند استقلال، شجاعت، خلاقيت، صداقت و عشق برسند. بااين‌حال، اكثر اسطوره هاي قهرمان، تنها تلاشهاي مردان را تمجيد ميكنند و زنان را از چارچوبي قدرتمند براي مفهوم‌سازي سفرشان به سوي كمال محروم ميكنند؛ ازاين‌رو مورين مورداك روانكاو آمريكايي به طراحي الگوي سفر قهرماني مختص زنان پرداخت. پژوهش پيش رو با رويكردي تطبيقي دو الگوي سفر قهرمان در ابعاد مردانه و زنانه را در دو رمان دل فولاد و ژاني‌گَل مورد بررسي قرار داده است. روش مطالعه: پژوهش حاضر از لحاظ ماهيت از نوع كيفي تحليل محتوا و مقايسه اي به حساب ميآيد و با شيوه اي توصيفي-تحليلي دو رمان مورد نظر را بررسي كرده است. اطلاعات و داده هاي پژوهش با استفاده از منابع مكتوب و كتابخانه اي گردآوري شده و سپس بر اساس نظريات مورداك و كمپل تحليل شده است. يافته ها: بررسيها و يافته ها نشان داده است كه قهرمانهاي هر كدام از اين دو اثر، بنا بر طبيعت خويش، سفرهايي را آغاز ميكنند كه سرانجام به شيوه اي متمايز اما تقريباً نزديك و مشابه به پايان ميرسانند. نتيجه گيري: آنچه در اين پژوهش به دست ميآيد مبني بر اين است كه هفت‌مرحله اي كه مورداك در كتاب ژرفاي زن بودن طبقه بندي كرده است شباهت بسيار نزديكي به مراحل سفر قهرمان جوزف كمپل دارد. قهرمان زن در پسِ جدايي از زنانگي و گزينش راه امتحانات، رهسپار راهي ناشناخته ميشود و پس از تشرف و هبوط ناگهان به درجه اي دست ميابد كه ميبيند راه كمال وي اين نيست و در پي آن، به كشف گوهر زنانگي خويش برميآيد؛ همچنين قهرمان مرد نيز با آغاز دعوت خود، تا زماني كه به بركت نهايي نايل ميشود منازلي را پشت سر ميگذارد كه موجب ميشود به نوعي درك و كشف هدف خويش از زندگي و محيط اجتماعيش برسد.