بررسي مقايسه اي حقيقت نفس از منظر فخر رازي و ابن‌سينا

در مباحث فلسفي، نفس از اهميت خاصي برخوردار است؛ از اين‌رو پژوهش حاضر در پي دست‌يابي به پاسخ اين پرسش است كه حقيقت نفس از ديدگاه فخر رازي چيست؟ داده‌هاي اين جستار عبارت‌اند از: فخر برخلاف ابن‌سينا اولاً مبحث نفس را از حوزۀ طبيعيات به طور كامل خارج مي‌كند و در الهيات به آن نظم مي‌بخشد. ثانياً: براي نفس ناطقه تعريفي متفاوت ارائه مي‌دهد كه به «من» و مشاراليه آن اشاره دارد. در آراي فخر ناسازگاري‌هايي در بحث از حقيقت نفس وجود دارد؛ چنان‌كه برخي از آراي او به مجردبودن نفس و برخي به مركب‌بودن آن از روح و بدن اشاره دارد. در اين راستا براي حل تعارض‌هاي مطرح‌شده سه راهكار به نظر نگارندگان رسيده است؛ نخست: لفظ نفس در آثار فخر رازي به‌ گونه اشتراك لفظي به‌ كار رفته است؛ دوم: نفس در تعريف منطقي انسان مورد توجه قرار گرفته است و كمال ماده به شمار مي‌رود؛ سوم: علت اختلاف آراي فخر در آثارش به دليل پايبندي او به منابع و محتويات دين است.