عنوان مقاله :
تحليل عروض و معيت با توجه به تقسيم اضافه به عقلي و وجودي در فلسفۀ ابن سينا
پديد آورندگان :
عظيمي دستگردي ، جواد دانشگاه اصفهان - دانشكده الهيات و معارف اهل البيت (ع) - گروه فلسفه و كلام اسلامي , ارشد رياحي ، علي دانشگاه اصفهان - دانشكده الهيات و معارف اهل البيت (ع) - گروه فلسفه و كلام اسلامي , شانظري ، جعفر دانشگاه اصفهان - دانشكده الهيات و معارف اهل البيت (ع) - گروه فلسفه و كلام اسلامي
كليدواژه :
اضافۀ خارجي , اضافۀ عقلي , معيت , عروض , ابن سينا
چكيده فارسي :
اضافه در حكمت سينوي به اضافۀ وجودي و عقلي تقسيم ميشود. اضافۀ وجودي اضافهاي است كه در خارج تحقق دارد. اين تحقق خارجي مستلزم اين است كه عارض شدن اضافه بر موضوع و معيتش با طرف ديگر از اوصاف خارجي باشد و به دليل لزوم تسلسل، اين امر محال است و محال بودنش، محال بودن اضافۀ وجودي را به دنبال دارد. در اين پژوهش، با تجزيه و تحليل پاسخ هاي ابن سينا اين نتيجه به دست مي آيد كه از طرفي، او عروض را براي اضافۀ وجودي اضافهاي خارجي ميداند كه به نفس ذاتش عارض است، نه به واسطۀ عروضي ديگر، تا تسلسل لازم آيد و از طرف ديگر، باور دارد معيت يك ويژگي ذاتي براي وجود اضافه است؛ بنابراين، وجود اضافه امري غيرقائم به ذات معرفي ميشود. اين نوع وجود كه تمامي اشياء را با يكديگر مرتبط و متصل ميكند، از علاقهاي حكايت دارد كه در ماهيتِ اضافه نهفته است و در ذهن و در خارج جعل ميشود و بر همين اساس، رابطۀ بين موجودات در عقل و خارج را نوعي عينيت ميبخشد.