مراكز رشد بين المللي به عنوان واسطه ارتباطي توسعه صادرات شركت‌هاي دانش بنيان

براي فعال شدن شركت‌هاي دانش بنيان در بازارهاي جهاني، نياز مبرمي به شبكه‌سازي ميان توانمندي‌هاي داخلي و فرصت‌ها و بازيگران خارجي وجود دارد. مراكز رشد صادراتي (بين‌المللي) يكي از بازيگران كانوني هستند كه هنوز شناخت مناسبي از آن‌ها در كشور وجود ندارد. هدف اين مقاله تبيين نقش مراكز رشد صادراتي با استخراج مولفه‌هاي كاركردي و فضاي كاري آنها و سپس ارائه مدل مفهومي شبكه ارتباطي است كه اين مراكز در آن به عنوان هاب و تسهيل‌گر بين‌المللي شدن شركتهاي دانش بنيان عمل مي‌كنند. در اين پژوهش، با رويكرد اكتشافي و با اتخاذ راهبرد مطالعه چندموردي، سه مركز نوآوري داراي بيشترين فعاليت بين‌المللي در كشور انتخاب شدند. منابع داده‌اي عبارت است از اسناد و گزارشهاي منتشرشده از مراكز و خصوصا مصاحبه‌هاي عميق با 22 نفر از مديران و خبرگان مرتبط با آن‌ها كه با روش تحليل مضمون مورد بررسي قرار گرفتند. مطابق نتايج 11 مضمون سازمان دهنده از كاركردهاي مراكز نوآوري صادراتي شناسايي شد كه متعاقبا در قالب 5 مضمون فراگير دسته بندي شدند كه عبارت است از: مربيگري صادراتي، خوشه‌بندي شركت‌ها، پيوندهاي ضعيف، پيوندهاي قوي و حفاظت راهبردي. اين نقش‌ها به همراه توصيفي از فضاي كاري مراكز و شبكه ارتباطي آن‌ها براي صادرات، در قالب يك مدل شماتيك ارائه شدند. همچنين با ارزيابي ميزان تحقق نقش‌هاي فوق در سه مركز، سه سطح بلوغ، شامل «در حال رشد»، «بسترساز» و «آغازگر» براي يك مركز نوآوري صادراتي پيشنهاد شد تا بدين ترتيب مسير توسعه فراروي مراكز رشد در كشور جهت ارائه خدمات صادراتي روشن‌تر شود.