تحليل الگوي فضايي امواج سرد در استان گيلان

امواج گرم و سرد، رخدادهاي فرين دمايي با پتانسيل بالا براي ايجاد اثرات منفي بر سلامت انسان و سيستم هاي طبيعي و اجتماعي-اقتصادي بسته به مدت و شدت آنها هستند. استان گيلان هر ساله امواج گرم و سرد با شرايط آب و هوايي مختلف را تجربه مي كند. از اين رو، در اين پژوهش با ارائه تعريف مشخص از آستانه موج سرد، الگوي مكاني و رفتار فضايي آنها در پهنه استان مورد بررسي قرار گرفت. داده هاي مورد نياز دماي حداقل از تارنماي ECMWF با قدرت تفكيك مكاني  در مقياس روزانه بمدت 40 سال (1981 تا 2020) تهيه گرديد. سپس با اعمال آستانه صدك 10ام و توالي 3 روزه بر روي داده هاي دماي حداقل روزانه، امواج سرد شناسايي و شمارش فراواني رخداد آنها با توالي 3، 6، 9 تا 30 روزه انجام شد. در اين راستا، از شاخص هاي آمار مكاني اعم از I موران جهاني و محلي و آزمون t تك نمونه اي براي شناسايي نوع الگو و رفتار زماني و مكاني آنها استفاده شد. نتايج نشان داد الگوي كلي فراواني رخداد امواج سرد در تمامي طول موج ها از نوع خوشه اي بوده و رفتار غيرتصادفي بر آنها حاكم است. همچنين نتايج آماره I موران محلي بيانگر آن است كه الگوي HH (بالا-بالا) و LL (پايين-پايين) در بيشتر امواج سرد با توالي هاي 3 تا n روزه وجود دارد و تعداد پهنه هاي حاوي الگوهاي فوق در امواج كوتاه مدت بيشتر از امواج بلندمدت هستند. به عبارت ديگر، الگوي مكاني امواج سرد در طول موج هاي بلندتر نيز همگن بوده و كل استان از لحاظ فراواني رخداد آنها داراي رفتار تصادفي مي باشد. همچنين آزمون t تك نمونه اي فراواني رخداد امواج سرد نشان دهنده رفتار غالب غيرتصادفي در توالي هاي كوتامدت و رفتار تصادفي در توالي هاي بلند مدت است.