اثر تركيبات مختلف كود نيتروژن با كمپوست بقاياي نيشكر (Saccharum officinarum L.) و محل كشت بر رشد و عملكرد ذرت سيلويي (Zea mays L.) (S.C.704) تحت تنش خشكي در خوزستان

به‌منظور بررسي واكنش ذرت سيلوئي (Zea mays L.) به محل كشت و نسبت‌هاي مختلف كود نيتروژن و كود كمپوست بقاياي نيشكر (Saccharum officinarum L.) در شرايط تنش خشكي، آزمايشي مزرعه‌اي به‌صورت كرت‌هاي دو بار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در تابستان 1400 در مزرعه‌ آزمايشي هنرستان كشاورزي شهرستان رامهرمز در استان خوزستان اجرا شد. عوامل آزمايشي شامل سه سطح آبياري پس از تخليه 30 درصد رطوبت قابل دسترس، 50 درصد رطوبت قابل دسترس و 70 درصد رطوبت قابل دسترس در كرت‌هاي اصلي، پنج تيمار كودي شامل 100 درصد نيتروژن، 75 درصد نيتروژن + 25 درصد كمپوست،50 درصد نيتروژن + 50 درصد كمپوست، 25 درصد نيتروژن + 75 درصد كمپوست و 100 درصد كمپوست در كرت‌هاي فرعي و دو روش كاشت در ‌رأس پشته و كف جوي در كرت‌هاي فرعي فرعي بودند. تجزيه واريانس نشان داد كه اثر سطوح تنش خشكي، كود شيميايي و كود آلي و روش كشت بر صفات ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، طول بلال، قطر بلال، عملكرد خشك برگ، ساقه و بلال، عملكرد تر و خشك كل و نسبت بلال به كل معني‌دار است. مقايسه ميانگين اثر برهم‌كنش روش كشت و كاربرد كود نيتروژن و كمپوست بقاياي نيشكر در شرايط تنش خشكي نشان داد كه در شرايط آبياري مطلوب (شاهد بدون تنش)، بيشترين عملكرد خشك كل (25847 كيلوگرم در هكتار) از 100 درصد نيتروژن و كشت در كف جوي و كمترين (15725 كيلوگرم در هكتار) از 100 كمپوست و كشت در ‌رأس پشته حاصل شد. در شرايط تنش خشكي ملايم، حداكثر عملكرد خشك كل (20193 كيلوگرم در هكتار) از 50 درصد نيتروژن + 50 درصد كمپوست و كشت در كف جوي و حداقل آن (12256 كيلوگرم در هكتار) از 100 درصد كمپوست و كشت در ‌رأس پشته به‌دست آمد. همچنين در شرايط تنش شديد، بالاترين عملكرد خشك كل (13744 كيلوگرم در هكتار) از تيمار تلفيقي 50 درصد نيتروژن + 50 درصد كمپوست و كشت در كف جوي و كمترين آن (10242 كيلو گرم در هكتار) از 100 كمپوست و كشت در ‌رأس پشته به‌دست آمد. نتايج نشان داد كه تيمار تلفيقي 50 درصد نيتروژن + 50 درصد كمپوست نسبت به ساير تيمارها به‌ويژه در شرايط تنش خشكي (ملايم و شديد)، باعث افزايش عملكرد خشك كل علوفه ذرت شد و ثبات عملكردي بالاتري داشت. به‌طور كلي، كاربرد تلفيقي كود نيتروژن با كمپوست، با فراهمي عناصر غذايي، آزاد كردن تدريجي آن‌ها و نگهداشت رطوبت در خاك و كاشت در كف جوي با حفظ رطوبت بيشتر و ايجاد ميكروكليماي مناسب براي گياه، موجب توسعه رشد، تعديل تنش خشكي و افزايش عملكرد علوفه ذرت شده است.