حشر عين و مثل اجزاء بدن انسان در معاد از منظر اماميه و ماتريديه

چگونگي حشر در قيامت و اينكه معاد روحاني صرف است يا روحاني و جسماني، و در صورت دوم، آيا عين اجزاء بدن دنيوي، در آخرت محشور خواهد شد يا مثل آن، از مباحث مهم مربوط به معاد در مذاهب اسلامي است. اين مقاله، به با جمع آوري اطلاعات به روش كتابخانه‌اي به روش تحليلي ـ مقايسه‌اي در مقام پاسخ به اين پرسش است كه از منظر اماميه و ماتريديه، در نشئه اخروي عين اجزاء اصلي و فرعي محشور مي‌شود و يا مثل آن؟ هدف پژوهش، كشف اشتراكات و تمايزات بين اين دو مكتب كلامي به منظور بستر سازي براي تعامل بيشتر و تقريب بين دو مذهب كلامي است. بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، متكلمان اماميه يا به انتقال عين اجزاء اصلي و فرعي، و يا انتقال عين اجزاء اصلي و مثل اجزاء فرعي و يا به انتقال عين نفس و روح، و مثل اجزاء اصلي و فرعي معتقدند. ولي بيشتر متكلمان ماتريدي به دليل اتّكا به ادله نقلي، فقط به حشر عين اجزاء اصلي و فرعي چه در جواز اعاده معدوم يا تجميع اجزاء در قيامت معتقد هستند. قول «متكلمان فيلسوف مشرب اماميه» و «قائلان به جواز اعاده معدوم از مكتب ماتريديه»، با يافته‌هاي علوم تجربي موافقت و سازش بيشتري به صورت حدسي و تخميني دارد.