توليد كالوس شكننده ذرت (Zea mays L.) و استفاده از تحليل سلسله مراتبي براي انتخاب محيط كشت بهينه

توليد سوسپانسيون سلولي يكي از مراحل مهم مطالعه سلول‌هاي گياهي است كه معمولاً با كشت كالوس رويانزاي شكننده انجام مي‌شود. هدف اصلي اين تحقيق توليد كالوس شكننده و انتخاب يك محيط كشت بهينه براي القاي آن در گياه ذرت بود. با به‌كارگيري دو محيط پايه موراشيگ-اسكوگ و چو، با غلظت‌هاي مختلف دو هورمــون 2‌ و ‌4 ‌ دي‌كلرو‌فنوكسي‌استيك‌اسيد و بنزيل آدنين (جمعاً 16 محيط كشت متفاوت)، القاي كالوس بر روي ريزنمونۀ رويان بالغ ذرت انجام گرفت. معيارهاي انتخاب شامل شاخص‌هاي القاي كالوس شكننده، اندازه كالوس، وزن تر كالوس و ميزان باززايي، اندازه‌گيري شدند، و مقايسۀ ميانگين‌ها با استفاده از آناليز واريانس انجام شد. با در نظر گرفتن هر يك از معيارهاي انتخاب به تنهايي، محيط‌هاي بهينۀ متفاوتي براي القاي كالوس معرفي شد. به‌منظور تعيين يك محيط بهينه با در نظرگرفتن تمامي معيارها، روش تحليل سلسله مراتبي به كار گرفته شد. محيط بهينه در اين تحقيق، محيط MS داراي 1 ميلي‌گرم‌در‌ليتر 2, 4-D بود كه در آن شاخص‌هاي القاء، وزن، و اندازه زياد بودند، و ميزان باززايي كم بود. براي ارزيابي و تأييد محيط كشت انتخاب شده، ريزنمونه‌ها در محيط برگزيده توسط نرم‌افزار، كشت شدند و نمودار رشد براي وزن تر و خشك كالوس رسم شد. چندين بار واكشت پياپيِ كالوس‌هاي رشديافته در محيط برگزيده انجام گرفت و در آن‌ها اندام‌زايي مشاهده نشد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه مي‌توان روش تحليل سلسله مراتبي را به عنوان يك روش تصميم‌گيري قابل اعتماد براي انتخاب محيط بهينه براي القاي كالوس شكننده ذرت به كار برد.