تدوين بسته آموزش غني سازي رواني سربازان و مقايسه اثر بخشي آن با روان درماني مبتني بر بهبود عملكرد اجرايي بر ارتقاي مهارت هاي هيجاني اجتماعي و خانواده دوستي سربازان: يك مطالعه ي تركيبي

مقدمه: دوره سربازي به دليل كمبود مهارت هاي سازگاري، براي برخي از جوانان، دوره اي پرچالش محسوب مي شود كه مي تواند عامل آشكارسازي براي ضعف هاي رواني باشد. هدف: اين پژوهش با هدف تدوين بسته آموزشي غني سازي رواني و مقايسه اثربخشي آن با آموزش بهبود عملكرد اجرايي بر مهارت هاي هيجاني اجتماعي و خانواده دوستي سربازان انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش تركيبي حاضر از نوع اكتشافي متوالي در سال 1401 بر روي سربازان پادگان هاي شهر اصفهان انجام شد. بخش كيفي به منظور تدوين بسته آموزشي- مشاور هاي غني سازي رواني سربازان به روش تحليل مضمون كلارك و براون انجام شد. نمونه شامل دوازده شركت كننده بود كه به شكل هدفمند از نوع متجانس انتخاب شدند. بسته آموزشي غني ساز يرواني براساس سبك انجمن روان شناسي آمريكا تدوين و پس از تأييد محتوا، بخش كمي آغاز شد. در بخش كمي، روش پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري با گروه كنترل بود. در اين مرحله، 60 سرباز به شيوه نمونه گيري در دسترس انتخاب و به شكل تصادفي در دو گروه آزمايش (گروه آموزش غني سازي رواني و گروه آموزش بهبود عملكرد اجرايي و گروه كنترل) (هر گروه 20 نفر) قرار گرفتند. ابزارهاي گردآوري داده ها شامل پرسشنامه مهارت هاي هيجاني اجتماعي و خانواده دوستي بودند. داده هاي گردآوري شده در نر م افزار SPSS نسخه 25 با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي، در سطح معناداري P 0/ 05 تحليل شدند. يافته ها: نتايج بخش كيفي چهار مقوله اصلي را نشان داد كه شامل ضعف هاي درون فردي، مؤلفه هاي خانواده، علل بين فردي، علل محيطي است. بسته آموزشي با توجه به مديريت اين چهار مقوله اصلي در ضعف رواني تدوين و اعتباريابي شد. يافته هاي بخش كمي نشان داد هر دو روش بر بهبود مهارت هاي اجتماعي هيجاني (F=89/10 , P=0/001) اثر معنادار داشته اند اما بر خانواده دوستي مؤثر نبوده اند. نتايج آزمون تعقيبي نشان داد روش غني سازي رواني نسبت به روش بهبود عملكرد اجرايي، مؤثرتر بوده است. نتيجه گيري: نتايج حاصل از بخش كمي، بخش كيفي را تائيد كرد و نشان داد كه بسته تدوين شده از اعتبار برخوردار است. هر دو بسته آموزشي-مشاوره اي غني سازي رواني سربازان و آموزش بهبود عملكرد اجرايي بر بهبود مهارت هاي اجتماعي هيجاني تأثيرگذار بوده اند اما بر خانواده دوستي تأثيري نداشتند و بسته آموزشي غني سازي رواني تأثير بيشتري نشان داد.