بررسي باقي‌مانده آفت‌كش‌ها در انگور و آبميوه انگور در ايران: يك مطالعه مرور سيستماتيك و متاآناليز

زمينه و اهداف: بررسي وضعيت باقي‌مانده آفت‌كش‌ها در محصولات كشاورزي امري مهم در راستاي تضمين سلامت جامعه مي‌‌باشد. مطالعه‌ حاضر با هدف بررسي غلظت باقي‌مانده آفت‌كش‌ها در انگور و آبميوه انگور در كشور در بازه‌ي زماني سال 2000 تا آخر اكتبر 2022 ميلادي انجام شد. مواد و روش‌ها: با جست و جوي كلمات كليدي فارسي و انگليسي در پايگاه‌هاي علمي Web of Science،PubMed، Scopus وGoogle Scholar، در بازه‌ي زماني 2000 تا 2022 ميلادي مطالعات مرتبط انتخاب شدند. پس از بررسي 396 مطالعه، 11 مطالعه انتخاب شدند. از نرم‌افزار Comprehensive Meta-Analysis جهت انجام متاآناليز استفاده شد. به دليل ناهمگني داده‌هاي مطالعات وارد شده به پژوهش، مدل اثرات تصادفي براي تحليل داده‌ها اتخاذ شد. رعايت ملاحظات اخلاقي در تمام مراحل انجام پژوهش مورد نظر قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه ميانگين غلظت باقي‌مانده‌ي ديازينون، اتيون، كلرپيريفوس، مالاتيون و اكسي ديمتون متيل در محصول انگور به ترتيب 3، 4/4، 3/4، 2/5 و 518/5 برابر بيشينه حد مجاز باقي‌مانده‌ي اين آفت‌كش‌ها در محصول انگور بود. ميانگين غلظت باقي‌مانده‌ي ساير آفت‌كش‌هاي مورد بررسي كمتر از حد بيشينه باقي‌مانده‌ي آنها در محصول انگور بود. در رابطه با آبميوه انگور نيز ميانگين غلظت تمام آفت‌كش‌ها‌ي مورد بررسي از حد بيشينه مجاز باقي‌مانده‌ي آنها كمتر بود. نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه ميانگين غلظت پنج آفت‌كش در محصول انگور بيشتر از حد مجاز بود، براي كاهش باقي‌مانده سموم و تضمين كيفيت محصولات انگور و مشتقات آن، بهبود روش‌هاي سم‌پاشي و رعايت دوره كارنس محصولات توصيه مي‌شود.